مهدی حمزه نژاد - استادیار معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران
فرامرز فدائی - هیات علمی موسسه آموزش عالی خراسان
پریا ایلدرآبادی - هیات علمی مدعو موسسه آموزش عالی خراسان

نور در معماری سنتی ایران نقشی مهم و اساسی دارد؛ به­گونه­ای که خلق کیفیت­های فضایی بر عهده نور است. در پژوهش حاضر از دیدگاه مسئله آسایش افراد در محیط، بررسی اطلاعات و تحلیل داده­ها بر مبنای نور روز در خانه که بیشترین استفاده را در میان سایر عملکردها دارد، انجام شده است. این پژوهش با هدف چگونگی فراهم آوردن شرایط آسایش راحتی و شاخصهای آسایش حرارتی PMV و PPD، خانه­ ملک­زاده شهر یزد را بهعنوان نمونه، مورد مطالعه قرار داده است. برای این منظور اتاق پنج دری مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته و مدل­سازی توسط نرم­افزار الگوریتمیک گرس­هاپر، آنالیزها توسط پلاگین­های هانی بی و لیدی­باگ صورت پذیرفته است. وضعیت فعلی اتاق پنجدری (رون راسته) و پنج وضعیت پیشنهادی شامل قرارگیری خانه به­صورت رون اصفهانی و کرمانی، جهتگیری خانه به سمت شمال، افزایش و کاهش ارتفاع درب اتاق پنجدری ارائه و آنالیز شده و در نهایت با یکدیگر مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد که قرارگیری اتاق پنجدری در حالت رون راسته نسبت به وضعیتهای پیشنهادی در محدوده DA (Daylight Autonomy) برابر %۵۰ قرار دارد و معادل ۳۰۰lux نور دریافت میکند، که آسایش راحتی ساکنان را فراهم میآورد. همچنین با PMV برابر +۰.۵۳ و PPD برابر %۱۴.۳۸ بالاترین شرایط آسایش حرارتی را در میان وضعیتهای پیشنهادی دارد. پتانسیل کاربردی اتاق پنج­دری خانه ملکزاده با توجه به موقعیت قرارگیری در ساختمان، در طول سال توانسته فضایی با نهایت آسایش حرارتی و راحتی را فراهم آورد.

نور روز, جهت گیری یا رون خانه, PMV و PPD, آسایش راحتی و حرارتی