هادی کشمیری - دانشیار،گروه مهندسی معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی،
مرضیه فقیه الاسلام - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی معماری، دانشده هنر و معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی

بر اساس تعاریف رسمی ادراک محیط در معماری، عوامل مختلفی بر ادراک فرد از محیط تاثیر گذار است که یکی از این عوامل، عوامل فرهنگی است که در محیط های فرهنگی شکل می گیرد. عملکردهای فرهنگی زمینه ی مناسبی را برای برقراری تعاملات اجتماعی ایجاد می کنند، پس لزوم دقت نظر بیشتر در رابطه با فضاهای فرهنگی احساس می شود. همچنین زمینه های فردی و اجتماعی نیز از عوامل دیگر موثر بر ادراک محیط هستند که هر کدام زیر مولفه هایی دارند. برای تشریح موضوع مورد تحقیق، مروری گذرا به مولفه های ادراک محیط داشته و سپس به شرح فضای فرهنگی در قالب نمونه موردی پرداخته می شود. در این مقاله بررسی کتابخانه اسناد ملی استان فارس واقع در شیراز به عنوان یک بنای فرهنگی به طور خاص مورد توجه قرار گرفته است. روش تحقیق در این مقاله روش توصیفی - تحلیلی و ابزار گرداوری داده ها، پرسشنامه است. در انتها نیز ابعاد مختلف موثر بر ادراک محیط مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. نتایج نشان می دهد که عوامل فرهنگ، عوامل فردی و عوامل اجتماعی در میزان ارتقاء ادراک محیط در فضاهای فرهنگی موثر است و ارتباط معناداری بین آن ها برقرار است. همچنین عامل فرهنگ، بیشترین تاثیر را بر ارتقاء ادراک محیط دارد که این عامل در کتابخانه اسناد ملی منجر به افزایش ادراک محیط و ارتباط بصری مخاطب شده است. در انتها مدل مفهومی حاصل از داده ها جهت بررسی تاثیر مولفه های موثر بر ادراک محیط در فضاهای فرهنگی معاصر ارائه شده است.

ادراک محیط, فضاهای فرهنگی, عوامل فردی و اجتماعی, فرهنگ