مریم حسین زاده نباتی - گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
فیروز محمودی - گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
یوسف ادیب - گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

پیشینه و اهداف: توسعه نگرش مثبت نسبت به موضوع مورد مطالعه، یکی از اهداف آموزشی شایع امروز است. معلمان و همچنین والدین معتقدند که نگرش دانش ­آموز نسبت به موضوع درسی بر موفقیت دانش ­آموز در مدرسه تاثیر می گذارد. ادراکات دانش آموزان متوسطه در مورد یادگیری فناوری ممکن است تصمیم آنها را برای تحصیل در رشته دانشگاهی و کار در زمینه علم، فناوری، مهندسی و ریاضی، که به عنوان پایه توسعه اقتصادی کشور­های پیشرفته در نظر گرفته­شده، تحت تاثیر قرار­دهد. طی دهه های گذشته، بین مهارت­های علمی و فنی ارائه شده از سوی مدارس و تقاضای اقتصادی در این زمینه، شکاف رو به­رشدی دیده ­شده­است، تعداد فراگیران و افراد آموزش دیده در زمینه فناوری و علم، در بعضی موارد کاهش یافته است. از آنجا­که اهداف اصلی حوزه تربیت و یادگیری برنامه درسی کار و فناوری در سند تحول بنیادین آموزش پرورش برای دوره اول متوسطه، کسب شایستگی­ها و نگرش مثبت به فناوری و کارآفرینی است، هدف این مطالعه بررسی رابطه نگرش به درس کار و فناوری با نگرش فناورانه و کارآفرینی دانش آموزان متوسطه منطقه یک تبریز در سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ است. روش ها: این مطالعه از نوع همبستگی با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش حداقل مربعات انجام می­شود. این روش الگو را در دو مرحله آزمایش می کند که شامل آزمون اندازه گیری و الگوی ساختاری است. مدل اندازه گیری، اعتبار و روایی ابزارهای اندازه گیری و ساختارهای تحقیق را بررسی کرده و الگوی ساختاری فرضیه ها و روابط متغیرهای نهفته را آزمایش می­کند. جامعه آماری این پژوهش را ۱۵۳۸۶ دختر و پسر دبیرستانی منطقه یک تبریز تشکیل می­دادند که در سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ مشغول به تحصیل بودند. نمونه به روش نمونه گیری تصادفی متناسب (کلاس هفتم ، هشتم ، نهم) انتخاب شد و از آنجا که پرسش نامه اصلی دارای ۴۰ مولفه بود، ۱۰ نفر برای هر مولفه و ۴۰۲ نفر در کل انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه نگرش به فناوری لی آ و کوآ (Liou & Kuo) ۲۰۱۴، پرسش نامه نگرش کارآفرینانه آتاید (Athayde) ۲۰۰۹ و پرسش نامه محقق ساخته نگرش به کار و فناوری جمع آوری شد. برای آزمون فرضیه ها از تحلیل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart PLS ۳ استفاده گردید. یافته ها: یافته­ها نشان داد بین برنامه درسی کار و فناوری، نگرش به فناوری و نگرش به کارآفرینی، رابطه تنگاتنگی وجود دارد. فرضیه­ها در سطح معنی­داری ۰۰۱/۰ و  بالا­تر بودن آماره t از ۹۶/۱، معنی­دار هستند. نگرش به درس کار و فناوری، ۴۴/۰ خودکارآمدی یادگیری فناوری، ۵۶/۰ ارزش یادگیری فناوری، ۵۶/۰ راهبرد­­های یادگیری فناوری، ۶۳ /۰ جهت­­گیری هدف یادگیری فناوری، ۶۴/۰ محرک محیط یادگیری فناوری، ۵۴/۰ ایجاد خود تنظیمی یادگیری فناوری، ۶۸/۰ پیاده سازی خودتنظیمی یادگیری فناوری، ۴۰/۰ رهبری دیگران ، ۵۶/۰ دستاورد، ۳۰/۰ کنترل شخصی، ۴۲/۰ خلاقیت، ۳۸/۰ ابتکار دانش­آموزان را تبیین می­کند. نتیجه گیری: نگرش به درس کار و فناوری مولفه­ های نگرش فناورانه و مولفه ­های نگرش به کار­آفرینی را تبیین می­کند. اهمیت بالای نگرش مثبت به درس کار و فناوری در داشتن رابطه مثبت با مولفه­ های ارزشمند، خودکارآمدی، ارزش یادگیری، راهبردهای یادگیری، جهت­ گیری هدف، محرک محیط، ایجاد خود­تنظیمی، پیاده­سازی خودتنظیمی، رهبری دیگران، دستاورد، کنترل شخصی، خلاقیت و ابتکار است؛ لذا در اولویت قرار­گرفتن این درس پیشنهاد می­شود. دانستن عوامل نگرشی و ارتباط آن­ها با موضوعات درسی می­تواند به معلمان در اصلاح برنامه­درسی و اثربخشی شیوه­­ های تدریس کمک­کند تا دانش ­آموزان در یادگیری دروس، عملکرد تحصیلی و شغلی موفق­تر باشند. 

درس کار و فناوری, نگرش به فناوری, نگرش به کارآفرینی