محمد رضا خانی - قرآن پژوه سطح ۴ مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن حوزه علمیه قم
فاضل حسامی - دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
رحمان عشریه - استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم قم

در قرآن کریم حکم تعدد زوجات در آیه ۳ سوره نساء بیان شده است. برخی با استناد به این آیه تک همسری را اصل دانسته و چند همسری را مربوط به ضرورت های فردی و اجتماعی می دانند. در مقابل گروهی معتقد به رجحان تعدد زوجات بر تک همسری هستند. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی پس از بیان رابطه شرط و جواب شرط در صدر آیه، به بررسی دلالت این آیه بر اصل تک همسری یا چند همسری پرداخته است و به این نتیجه رسیده است که تعبیر «ذلک ادنی الا تعولوا» به خاطر وجود دو احتمال در مشار الیه (ذلک) دلالتی بر رجحان تک همسری ندارد. همچنین فعل امر«فانکحوا» در مقام توهم حظر است و بر رجحان تعدد زوجات دلالت نمی کند چنان که تقدیم تعبیر«فانکحوا ما طاب لکم من النساء مثنی و...» بر تعبیر «فان خفتم الا تعدلوا فواحده» نیز دلالتی بر رجحان تعدد زوجات ندارد. از این رو آیه شریفه بیانگر اصل تک همسری یا اصل چند همسری نیست بلکه تنها بر جواز و اباحه تعددزوجات دلالت دارد.  

تعدد زوجات, چندهمسری, تک همسری, ازدواج