مائده علی اکبری - کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی
مریم اصل ذاکر - دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

زمینه و هدف: اختلالات اضطرابی که در کودکان پیش دبستانی یا اوایل مدسه و در مرحله قبل از نوجوانی بروز می کند، تاثیر گسترده ای بر کودک، خانواده، معلمان و جامعه دارد. هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش فرزندپروری مبتنی بر ذهن اگاهی بر بهبود استرس والدگری مادران و کاهش علائم اضطرابی کودکان پیش دبستانی بود. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر از نوع نیمه ازمایشی بود که با طرح پیش آزمون پس آزمون و پیگیری یک ماهه اجرا شد. نمونه آماری این پژوهش شامل ۳۱ نفر از کودکان دارای علائم اضطرابی پنج تا شش ساله از شش مهدکودک شهر تهران بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه مداخله و گواه جایگزین شدند از والدین آزمودنی های گروه های مداخله و گواه خواسته شد، تا در مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری مقیاس اضطراب کودکان پیش دبستانی PAS، مقیاس خودکارآمدی والدینی PSAM و مقیاس استرس والدگری PSI را تکمیل کنند. پس از جمع آوری داده ها در مرحله پیش آزمون، گروه مداخله به مدت ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای تحت آموزش گروهی فرزندپروری مبتنی بر ذهن آگاهی (پروتکل بوگلز و رستیفو، ۲۰۱۴) قرار گرفتند. داده های جمع آوری شده با استفاده از تحلیل کوورایانس چند متغیری تجزیه و تحلیل شدند. یافته هاک نتایج پژوهش نشان داد که برنامه آموزش گروهی فرزندپروری مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش استرس والدگری، افزایش خودکارآمدی والدین و کاهش علائم اضطرابی کودکان اثربخشی بود. P<۰/۰۰۵ همچنین نتایج همچنان در مرحله پیگیری حفظ شده بودند. نتیجه گیری: از نتایج پژوهش حاضر چنین بر می آید که به منظور پیشگیری از اسیب های بیشتر در بزرگسالی می توان از اموزش گروهی برای کاهش استرس والدگری، بهبود خودکارآمدی والدینی و در نتیجه کاهش اضطراب کودکان استفاده نمود. همچنین با توجه به یافته های این پژوهش، می توان از این مداخلات در مراکز آموزشی از جمله مدارس، درمانگاه ها و مراکز مربوط به آموزش خانواده و سلامت جامعه به عنوان راهبردی موثر سود جست.

فرزندپروری بر ذهن آگاهی، استرس والدگری، خودکارآمدی، اضطراب، کودک