الهه زارعان - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد میبد، دانشگاه آزاد اسلامی، میبد، ایران.
عبدالرضا برزگر - عضو هیات علمی گروه حقوق عمومی، واحد میبد، دانشگاه آزاد اسلامی، میبد، ایران

در دنیای امروز، بزهکاری اطفال و نوجوانان یکی از مهم ترین مباحث حقوق جزا و جرم شناسی است که علمای علم حقوق خود را با آن روبرو می بینند .مهم ترین عاملی که موجب جلب توجه عالمان علم حقوق جزا به حقوق کیفری اطفال و نوجوانان گردیده است، گسترش اداره کنندگان ، آمار و ارقام مربوط به بزهکاری این گروه سنی است .اطفال و نوجوانان امروز فردای مملکت اند و از این رو هر جامعه ای برای داشتن آینده ای زیبا، باید افراد صالحی تربیت نماید.بزهکاری اطفال و نوجوانان از جمله مسائل مبتلا به دنیای امروز است، بعد از پیروزی انقلاب و تغییرات مختلف در نظام قضایی کشور، مقررات دادرسی اطفال نیز دچار تحولاتی شد و از جمله این تحولات نسخ ضمنی قانون تشکیل دادگاه اطفال بزهکار مصوب ۱۳۳۸ و تغییر سن مسئولیت کیفری می باشد. پس از نسخ قانون مذکور ضرورت وجود دادگاه اطفال با دادرسی ویژه، عملا در محاکم احساس گردید. بعد از تصویب قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب و تغییر سیستم قضایی در سال ۱۳۷۳ چشم های جامعه حقوقدانان کشور به تصویب قانون آیین دادرسی مربوطه دوخته شد تا اینکه در سال ۱۳۷۸ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری به تصویب رسید. مواد ۲۱۹ تا ۲۳۱ این قانون مربوط به چگونگی دادرسی اطفال و نوجوانان بود که عملا نتوانست پاسخگوی انتظارات جامعه و همچنین رفع مشکلات و معضلات دستگاه قضایی باشد در واقع مبانی حقوق بشری و جرم شناسی قابل توجهی، پیش بینی یک نظام دادرسی افتراقی را برای اطفال بزه کار ایجاب کرد. این رویکرد در ایران نیز از سال ها موجود بوده است. لکن قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ با معرفی ساختاری جدید، تغییرات قابل توجهی را در این زمینه ایجاد نموده است.ساختار این پژوهش در دو فصل تهیه و تنظیم گردیده است.پس از مطالعات صورت گرفته نتیجه ای را که می توان ضمن این پژوهش بیان نمود این است که مددکاران اجتماعی و مشاوران نقش حیاتی در فرآیند دادرسی اطفال و نوجوانان دارند و به نظر می رسد مهم ترین پیشرفت های صورت گرفته در زمینه ی حقوق کیفری اطفال می تواند تاسیس یک سیستم دادرسی اختصاصی برای اطفال بزهکار باشد.

آسیب شناسی،دادرسی،اطفال،بزهکار،حقوق کیفری