احمد زنگانه - استادیار و عضو هیئت علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
ابراهیم معمری - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

سیاستهای اجتماعی- فضایی زنجیرهای از تصمیمهای اختیارشده توسط مراجع عمومی در هر یک از سطوح ملی، منطقهای، فراشهری، و شهری هستند که بر نحوه زیست انسانها در شهرها، مشکلهای شهرها، و کیفیت زندگی در آنها اثر میگذارند. در سیاستگذاری شهری ممکن است لابیهای سیاسی، رسانهها، و گروههای فشار خارج از سازوکار رسمی سیاستگذاری نیز قادر شوند ترجیحهای خود را بدون پیمودن یک فرایند تصمیمگیری در سیاستها وارد کنند. بنابراین، تحقیق حاضر به واکاوی و واپایش سیاستهای اجتماعی و نابرابری فضایی در شهر گرگان میپردازد. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری دادهها اسنادی-کتابخانهای است. از تکنیکهای کمی- ریاضی تصمیمگیری چندمعیاره وازپاس، دابلیواسآ، کوپراس و برای وزندهی از آنتروپی شانون استفاده شد. همچنین،برای نتیجهگیری بهتر از تکنیک تلفیقی کاندرست استفاده شده است. یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهد شاخصهای خدمات شهری در نواحی هشتگانه گرگان به صورت متوازن توزیع نشده و تفاوت چشمگیری بین نواحی شهر گرگان از نظر برخورداری از شاخصهای عدالت فضایی ملاحظه میشود. یافتههای تکنیک تلفیقی کاندرست بیانگر آن است که نواحی ۴ و ۱ بهترتیب در بالاترین و پایینترین سطح شاخصهای رفاه اجتماعی قرار گرفتهاند. اولویتبندی نواحی از لحاظ برخورداری از شاخصهای خدمات شهری نشان میدهد که نواحی ۴، ۳، و ۶ بهعنوان نواحی برخوردار، نواحی ۷ و ۸ بهعنوان نواحی نیمهبرخوردار، و نواحی ۲، ۵، و ۱ بهعنوان نواحی محروم از خدمات زیرساختشهری قرار دارند. با توجه به یافتههای این تحقیق، مدیران و مسئولان شهری،بهویژه سیاستگذاران و مشاوران توسعه برنامهریزی استراتژیک و راهبردی- عملیاتی شهرداری گرگان، میتوانند با تغییر سیاست و اصلاح بودجهبندی فضایی و تدوین برنامههای اجرایی سالانه، نابرابریهای فضایی را کاهش دهند و در نتیجه محیط شهری پایدارتری را در محورهای مختلف برای شهروندان تضمین کنند.  

برنامهریزی شهری, تکنیکهای تصمیمگیری, سیاستهای اجتماعی, شهر گرگان, عدالت فضایی شهر