عبدالمجید راه پیما - دکتری علوم سیاسی و سیاستگذاری عمومی دانشگاه تهران مرکز، تهران، ایران
بهادر غلامی - دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

از مهمترین مسائل کشور، بهویژه پس از انقلاب اسلامی، بیتوجهی به شاخصها و معیارهای مناسب جهت سازماندهی سیاسی فضا بوده است که عدم شکلگیری واقعی واحدهای سیاسی از جمله شهر را موجب شده است. درواقع، بیشتر شهرهای کشور با فلسفه وجودی شهر در معنای واقعی آن مطابقت نداشته و فضاهای معلقی بین شهر و روستا هستند. جایگاه و نقش مهمی که شهر در کشور پیدا کرده موجب شده تا روند و میل بهایجاد شهرها در ایران از چنان سرعتی برخوردار شود که در برهه زمانی ۶۳ساله (۱۳۳۵-۱۳۹۸) بیش از ۵۶۰ درصد رشد را در تعداد شهرهای کشور شاهد باشیم. چنین افزایش بیرویه و نسنجیده شهرها در کشور چالشهایی برای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و توسعه آن دربر داشته و خواهد داشت. در همین راستا، این پژوهش بر آن است تا با روش تحلیل مکانی و فضایی با تحلیل استخراخ مناطق ساختهشده از تصاویر AVHHRو مدلسازی تغییرات مناطق ساختهشده بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۸ به بررسی این مسئله بپردازد. نتایج تحقیق نشان میدهد که افزایش بدون ضابطه و مبتنی بر واقعیتهای فضایی- جغرافیایی و اصول صحیح تقسیمات کشوری باعث شده تا امنیت ملی جمهوری اسلامی با چالشهایی در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، زیستمحیطی، و حتی نظامی مواجه شود.

تحلیل فضایی, چالش, سازماندهی سیاسی فضا, سیستم اطلاعات جغرافیایی, شهر