احسان پارسی - دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز.
کاظم اله دادی - دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز.
امیررضا بهره بر - دکترای تخصصی مهندسی اب-شرکت اب منطقه ای استان کهگیلویه و بویر احمد. یاسوج. ایران.
رسول فرهادی - مدیرعامل شرکت اب منطقه ای استان کهگیلویه و بویراحمد

سرریزهای جانبی از جمله سازه های مهم در شبکه های آبیاری و زهکشی هستند که به عنوان سازه حفاظتی در بالادست سیفون های معکوس و زیرگذر جاده ها بکار برده می شوند. در این تحقیق با استفاده از داده های آزمایشگاهی، برای دو موقعیت قرارگیری سرریز جانبی به صورت مورب و در دیواره تغییر عرض و به صورت مستقیم و در دیواره بدون تغییر عرض، رابطه جدیدی بر اساس عمق بحرانی جریان روی سرریز، برای تعیین دبی تخلیه سرریز های جانبی (QW) در کانال های مستطیلی با تنگ شوندگی در پایین دست سرریز ارائه شده است. نتایج نشان داد که ظرفیت تخلیه سرریز های مورب با کاهش عرض در پایین دست بیشتر از سرریزهای نرمال است و همچنین سرریزهای مورب که در دیواره کاهش عرض قرار گرفته اند بیشتر از حالتی است که سرریز در دیواره مستقیم و بدون کاهش عرض قرار دارد. و در نهایت با مقایسه روابط بدست امده از انالیز ابعادی در دو نوع سرریز می توان نتیجه گرفت که دبی عبوری سرریزهای جانبی که در دیواره مورب قسمت انتقالی قرار گرفته است حدود ۵۰/۷ درصد بیشتر از حالتی است که سرریز در دیواره مستقیم سرریز قرار گرفته که علت آن تداخل کمتر خطوط جریان می باشد. همچنین قسمت تنگ شده پایین دست مانند مانع عمل کرده و باعث افزایش عمق جریان و انحنای کمتر خطوط جریان شده و جریان با افت کمتری از روی این سرریز عبور می کند.

سرریز, ضریب تخلیه, عمق بحرانی, کاهش عرض مقطع