محمد علی قادری - دانش آموخته دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه سیستان و بلوچستان
نادر مختاری افراکتی - استادیار دانشگاه سیستان و بلوچستان
محمدرضا کیخا - دانشیار دانشگاه سیستان و بلوچستان

استمتاع جنسی زن از شوهر و بالعکس، حق طبیعی و شرعی هر دو است. اما این حق در لسان مشهور فقها، از جانب زوجه، به اراده مثبت شوهر محدود شده است. البته شوهر نمی تواند بیش از چهار ماه، درخواست همسرش را نادیده بگیرد و پس از آن بر او واجب است به خواسته او تن دهد. این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی است، نشان می دهد که ادله و مستندات قول مشهور ناتمام است؛ زیرا اولا اجماع ادعایی مشهور محقق نشده و علاوه بر این به جهت مدرکی بودن فاقد حجیت است؛ ثانیا روایات مورد استناد آنان نیز یا از جهت سند ضعیف اند و یا از ناحیه دلالت، مثبت ادعا نیستند؛ ثالثا نه تنها کشف مناط از ادله ممکن نیست بلکه علاوه بر این، روایت ابو صباح کنانی، اقتضای ذاتی و اطلاقی عقد نکاح، ملاک های نفس الامری احکام، قاعده لاضرر و فهم عقلی وعرفی برخلاف قول مشهور است؛ درنتیجه به نظر می رسد حق استمتاع زن محدودیت زمانی ندارد و لزوم توجه شوهر در جهت رفع نیاز همسرش در کمتر از چهار ماه، به واقع نزدیک تر باشد.

حق استمتاع, حقوق زوجه, چهار ماه