عبدالمجید خورشید - عضو هیات علمی بخش تحقیقات چغندرقند مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران

به منظور تعیین ارتباط میان برخی صفات فیزیولوژیکی و عملکردی در چغندر قند در دو محیط شور و نرمال، تعداد ۲۵ ژنوتیپ حاصل از تلاقی بین فول سیب ۸۰۰۱ با سینگل کراسهای نر عقیم مولتی ژرم C۲ و نرعقیم منوژدم ۲۶۱۸۲۳۱، به همراه دو رقم شاهد در دو محیط تنش شوری و نرمال به صورت جداگانه در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب به صورت بلوکهای کامل تصادفی با ۳ تکرار کشت گردید. روابط بین این صفات با عملکرد ریشه و قند با استفاده از تجزیه رگرسیون در دو محیط مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه رگرسیون نشان داد که در شرایط نرمال اگر عملکرد ریشه متغیر تابع باشد، صفات عملکرد قند، عملکرد قند خالص، ازت مضره، خلوص شربت و شاخص شادابی برگ تغییرات موجود را توجیه می کنند و از بین آن ها عملکرد قند و ازت مضره دارای بیشترین اثر مثبت و مستقیم بر روی عملکرد ریشه می باشند. ولی وقتی عملکرد قند متغیر تابع باشد، صفات میزان پتاسیم، عملکرد قند خالص، سطح برگ، در صد قند قابل استحصال، عملکرد ریشه، محتوای نسبی آب برگ و محتوای آب از دست رفته برگ تغیرات موجود را توجیه می کنند و از بین این صفات به ترتیب میزان پتاسیم و عملکرد قند خالص بیشترین اثر منفی و مثبت مستقیم را بر روی عملکرد قند دارا می باشند. به همین ترتیب، در شرایط تنش، اگر عملکرد ریشه متغیر تابع باشد، صفات عملکرد قند، عملکرد قند خالص، قند ملاس، سطح برگ و محتوای آب از دست رفته برگ تغییرات را توجیه می کنند و از بین این صفات عملکرد قند خالص دارای بیشترین اثر مثبت و مستقیم می باشد.

تجزیه رگرسیون، عملکرد ریشه، عملکرد قند