مهدی چگنی - دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، استادیار گروه حقوق دانشگاه آیت الله العظمی بروجردی
اسماعیل آجرلو - دانش آموخته دکتری حقوق عمومی دانشگاه تهران.
اکبر طالب پور - دکتری علوم اجتماعی، دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه آیت الله العظمی بروجردی

علی رغم تشکیل کشورهای اسلامی بر­اساس الگوی دولت مدرن، ماهیت اجتماعی احکام اسلامی موجب ایجاد جایگاه تعیین­کننده­ای برای علما و نهادهای دینی در نحوه ی اداره ی این کشورها شده و در کنار اداره امور خاص شرعی به شکل مستقیم یا غیرمستقیم، ساختار اجرایی این دولت ها را تحت­تاثیر قرار­داده­است. لذا مساله محوری این مقاله کشف الگوی مربوط به نحوه اداره امور خاص شرعی در دولت- کشورهای مدرن اسلامی و پرسش از جایگاه و نحوه نقش آفرینی علما و نهادهای دینی در ساختار حقوقی و اجرایی این کشورهاست. با توجه به ارائه تعریف منتخب از معیار اسلامی دانستن کشورها که همانا وجود حاکمیت اسلامی بوده و با توجه به هم گرایی دین و دولت در بسیاری از این کشورها، فرضیه مقاله آن است که نظام حقوق اساسی کشورهای اسلامی معاصر در این زمینه دارای الگوهای منحصربه­فردی است که دستاوردهای نوینی را در زمینه نقش آفرینی الزامات دینی در دوران معاصر درپی دارد که بازتاب نفوذ ارزش­ها و عرف­های غیرقابل انکار اسلامی در ساختار اداره جوامع اسلامی است. نگاه تحلیلی به این الگوها و آسیب شناسی و نقد نظام حقوق اساسی کشورهای اسلامی در این زمینه نیز یکی از مهم ترین بخش های این نوشتار است.

کشور های اسلامی, احکام اسلام, نهادهای دینی, حقوق اساسی, امور شرعی