محبوبه شیخ حسینی - گروه زیست شناسی،دانشکده علوم، دانشگاه سیستان وبلوچستان زاهدان ایران
احمد مهربان - گروه مهندسی کشاورزی ،دانشکده فنی ومهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان ایران

به منظور ارزیابی تحمل به تنش ;کمبود اب ارقام کلزا و طبقهبندی اجزاء جوانهزنی از نظر حساسیت به تنش خشکی آزمایشی در آزمایشگاه دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با ۳ تکرار به اجرا درآمد تیمارها شامل رقم در ۵ سطح Hrola ۴۰۱، RGS۰۰۳، Optlon ۵۰۰،Hrola ۳۰۸، Hrola ۶۰ و تیمار خشکی در ۴ سطح (شامل شاهد ۵ و ۱۰ و ۱۵ دسی زیمنس بر متر) بود نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثر خشکی در ارقام مورد آزمایش روی صفات مورد بررسی در سطح %۱ معنیدار بود و تعدادی از صفات مورد مطالعه شامل: درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن مرطوب و خشک کل با افزایش سطوح خشکی روند کاهشی نشان داد وتنظیم کننده های اسمزی،پرولین و کربوهیدرات به تدریج و با افزایش سطوح خشکی روندی افزایشی را در اندام زمینی و هوایی نشان دادند بدین ترتیب که کمترین میزان مربوط به سطح شاهد و بیشترین میزان مربوط به سطح خشکی ۱۵ دسی زیمنس بود. همچنین بررسی تغییرات آنزم های مورد مطالعه در دو قسمت اندامهای زمینی و اندام های هوایی بیانگر افزایش میزان آنها در شرایط تنش کمبود اب میباشد. در مجموع میتوان چنین گفت که رقم Hrola ۳۱۰۸ کلزا نسبت به تنش کمبود اب (بویژه تنش شدید) پاسخهای سازشی مناسبی را در پیش گرفته تا از صدمات ناشی از آن محفوظ بماند و ارقام RGS۰۰۳ و Hrola ۶۰ و Hrola ۴۰۱نسبتا مقاوم و رقم Optlon ۵۰۰ حساس ترین رقم تعیین شده در این پژوهش میباشد.

کلزا، پرولین، کربوهیدرات، تنش، تنظیم کننده های اسمزی