فاطمه تیلکوی - دانش آموخته ارشد رشته آمایش سرزمین، دانشگاه تبریز
ابوالقاسم تقی زاده فانید - استادیار گروه برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تبریز

امروزه بلایای طبیعی بیش از پیش جوامع انسانی را تهدید میکنند که در صورت نداشتن آگاهی و آمادگی، صدمه های جبران ناپذیری بر زندگی انسانها، اعم از حوزه های سکونتی و دیگر ابعاد اقتصادی، اجتماعی، نهادی و کالبدی-محیطی دارد. در نتیجه جوامع برای کاهش اثر بلایای طبیعی رویکردهای متنوعی را در پیش می گیرند. یکی از این رویکردها نقش رسانه ها به عنوان یکی از ابزارهای مهم عصر حاضر در اطلاع رسانی به مردم و کمک به آنها در هنگام وقوع بلایای طبیعی و در مواقع بحران و شرایط اضطراری جهت آموزش، پیشگیری و کمک رسانی به موقع به مردم و جوامع می باشد. با توجه به نقش گسترده رسانه ها در ابعاد مختلف زندگی بشر و رشد هر چه بیشتر استفاده از آن بخصوص رسانه های جمعی در زندگی بشر باید نقش این رسانه ها را در هنگام وقوع بلایای طبیعی و کمک به جوامع شناسایی و معرفی کنیم . پژوهشهای متعدد در جهان نشان داده است که رسانه ها در مدیریت بلایای طبیعی در مدیریت و شناسایی بحرانها موثر بوده اند و میتوان از آنها به بهترین شیوه بهره برد. پژوهش حاضر به بررسی نقش رسانه های جمعی در شهرستان دهگلان در هنگام وقوع بلایای طبیعی پرداخته است. تحقیق حاضر از نظر نوع تحقیق کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی و پیمایشی است. برای گردآوری اطلاعات میدانی از ابزار پرسشنامه خانوار و برای انجام تجزیه و تحلیل از روشهای آماری تی (t) تست تک نمونه ای استفاده شده است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که از نظر جامعه محلی (مردم پاسخ دهنده) رسانه ها نقش مهمی در کاهش احتمالی خسارات ناشی از بلایای طبیعی دارند. همچنین با توجه به نتایج آزمون مشخص شد که به ترتیب رسانه هایی مانند: شبکه های اجتماعی- تلویزیون- اینترنت- رادیو و روزنامه بیشترین نقش نقش و سهم را در اطلاع رسانی به مردم در هنگام وقوع بلایای طبیعی در شهرستان دارند که سطح معناداری به دست آمده هم این اثرات را تایید میکنند.

رسانه ی جمعی، بلایای طبیعی، شهرستان دهگلان