فاطمه پیرحیاتی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان
سنبل ناظری - دانشیار گروه مهندسی ژنتیک و تولیدات گیاهی دانشگاه بوعلی سینا همدان

میکروارگانیسم ها از جمله مهمترین منابع تولید کننده متابولیت های ثانویه از قبیل رنگدانه ها و آنزیم ها هستند. آنزیم ها ترکیباتمفیدی هستند که برخی میکروارگانیسم ها قادر به تولید آنها بوده و کاربردهای گسترده ای در صنعت و بیوتکنولوژی دارند که ازجمله مهمترین آنها میتوان به آمیلازها و پروتئازها اشاره کرد. آمیلازها حدود ۳۰-۲۵ درصد از بازار جهانی آنزیم های مهم تجاریرا به خود اختصاص داده و در برخی صنایع مانند صنایع غذایی، شوینده ها و تولید بیواتانول ها کاربرد دارند. پروتئازها نیز نزدیک به۶۰ درصد فروش آنزیم ها در دنیا را داشته و در صنایع غذایی، داروسازی و تولید چرم استفاده می شوند. برخی میکروارگانیسم ها همچنینقادر به تولید رنگدانه های طبیعی هستند. امروزه با توجه به مضرات رنگدانه های مصنوعی، تمایل به کاربرد رنگدانه های طبیعی در میان مصرف کنندگان رواج یافته است. در این تحقیق، جداسازی باکتری مولد رنگدانه و دارای توانایی تولید آنزیم از گیاه بادنجان موردبررسی قرار گرفت. ابتدا، نمونه گیاهی پس از استریل سطحی در محیط کشت مناسب کشت و باکتری های رشد یافته خالص سازیشدند. در ادامه شناسایی مقدماتی باکتری صورت گرفت. به منظور بررسی توانایی تولید آنزیم های خارج سلولی آمیلاز و پروتئاز،محیط های کشت مختلف حاوی سوبسترای این آنزیم ها تهیه شد. نتایج نشان داد که یکی از جدایه های به دست آمده از اینگیاه، یک باسیل گرم مثبت مولد رنگدانه می باشد که توانایی تولید آنزیم های آمیلاز و پروتئاز را دارا است. طبق نتایج به دست آمدهبه نظر می رسد که این باکتری می تواند جهت تولید رنگدانه و آنزیمهای مذکور به کار گرفته شود. در همین راستا تحقیقات تکمیلیدر حال انجام است.

میکروارگانیسم ها، متابولیت های ثانویه، بیوتکنولوژی