ساناز کریمی
عباس عبدشاهی
میرمهیار میرصالح
فرامرز قلمباز

کشاورزی پایدار نوعی کشاورزی است که در جهت منافع انسان بوده ، کارایی بیشتری در استفاده از منابع دارد و با محیط درتوازن است، به عبارتی کشاورزی پایدار باید از نظر اکولوژیکی مناسب ، از نظر اقتصادی توجیه پذیر و از نظر اجتماعی مطلوب باشد از طرف دیگر بخش کشاورزی با توجه به اهمیتی که این بخش در اقتصاد ایران دارد می تواند خودکفایی در تولید موادغذایی و کاهش واردات و تامین بخشی ا ز ارز مورد نیاز کشور را از طریق صادرات به همراه داشته باشد. لذا در این مطالعه به مقایسه متغیرهای تولید، میزان واردات، ارزش واردات، میزان صادرات، ارزش صادرات در مورد 4 محصول زراعی (گندم، برنج، ذرت، جو،) برای ایران در دو دوره قبل و بعد از انقلاب و مقایسه این متغیرها در برنامه های مختلف توسعه پرداخته شده است. آمار و اطلاعات مربوط به این متغیرها برای یک دوره 46 ساله از سال 2007-1961 از سایتFAO استخراج شده است و با استفاده از نرم افزارهای SPSS و EVIEWSآزمون t مقایسات لازم صورت گرفته است. نتایج حاصل نشان می دهد که در مقایسه متغیرها در دو دوره قبل و بعد از انقلاب در تمام متغیرها بویژه میزان صادرات و ارزش صادرات تغییرات چندانی ملاحظه نمی شود و همچنین در اکثر متغیرها نیز در برنامه های مختلف توسعه نیز شباهت وجود دارد و تغییرات چشمگیری در جهت بهبود یا افزایش آنها صورت نگرفته است. لذا با توجه به نتایج حاصل پیشنهاد می گردد که بازارهای خارجی هر یک از محصولات کشاورزی مشخص و بررسی گردد و نظارت کافی و کامل از طریق ادارات کل استاندارد بر صادرات انواع محصولات کشاورزی صورت گیرد تا استانداردهای ایران با استانداردهای کشورهای هدف منطبق گردد

کشاورزی پایدار، توسعه صادرات، واردات، برنامه های توسعه