فاطمه غلامی صومعه - کارشناس ارشد مهندسی منابع آب، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
احمد فاخری فرد - استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
یعقوب دین پژوه - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

مفهوم هیدروگراف واحد لحظه ای (IUH) به طورگسترده در تخمین سیلاب حوضه هایی با داده های محدود به کار می رود. در این مقاله  مدل هیدروگراف های واحد ژئومورفولوژی مخزن (GUHR) برای حوضه آبریز لیقوان در استان آذربایجان شرقی ارائه شده است. این مدل بر پایه مفهوم مخازن خطی آبشاری می باشد. هرمخزن نسبتی از مساحت حوضه را که آبراهه در آن جریان دارد به عنوان یک زیرحوضه در بر می گیرد. بدین ترتیب زیرحوضه ها با یکسری مخازن خطی متوالی که با توجه به ژئومورفولوژی حوضه توزیع شده اند جایگزین می شوند. در واقع مدل GUHR، روندیابی جریان در این مخازن و تعیین هیدروگراف واحد در خروجی حوضه می باشد. نتایج نشان می دهد که مدل ارائه شده با وجود داشتن یک پارامتر، به دلیل بکارگیری خصوصیات ژئومورفولوژی حوضه، توانایی مناسبی درشبیه سازی بارش- رواناب دارد. آنالیز حساسیت مدل بر مبنای تغییرات پارامتر انجام شد و نتایج نشان داد که با کاهش مقدار K، میزان دبی اوج افزایش و زمان رسیدن به دبی اوج کاهش می یابد و بالعکس.

حوضه آبریز لیقوان, رواناب مستقیم, هیدروگراف واحد ژئومورفولوژی مخزن (GUHR), هیدروگراف واحد لحظه ای, مدل سازی بارش- رواناب