پرویز عبدی نژاد - استادیار، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران
پرویز مرادی - استادیار، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران

در این مقاله عوامل موثر در پایداری و رسوب­گیری سدهای اصلاحی سبک فلزی در اراضی مارنی مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام این پژوهش با پیمایش صحرایی اقدام به بررسی و جمع آوری داده ها ۳۸۰ سدهای سبک فلزی شده و از نرم افزار آماری (SPSS) و روش های ضریب همبستگی پیرسون و تجزیه واریانس رگرسیونی برای انجام تجزیه و تحلیل آماری استفاده شده است. بر اساس نتایج به دست آمده ، رابطه بین صفات عرض، طول و حجم سدها با پایداری آن در سطح اطمینان درصد معنی دار بوده، با توجه به ضرایب همبستگی صفت عرض سد دارای همبستگی بیشتری نسبت به دو صفت دیگر دارد و صفت طول سد در مرتبه دوم می باشد. بر این اساس ابعاد سدهای احداثی از عوامل موثر بر پایداری این نوع سدها است. همچنین، پایداری با مقدار حجم رسوب تجمیع یافته در پشت سدها نیز دارای یک رابطه خطی و معکوس با ضریب تبیین ۰.۲۴ می باشد. رابطه بین طول و عرض سدها با مقدار رسوب جمع شده در پشت آن ها از نوع خطی و مستقیم بوده، با توجه به ضرایب تبیین آن ها (طول ۰.۶۹ و عرض ۰.۲۳) تاثیر عامل طول بیشتر است. به طور کلی برای پایداری مناسب این سدها باید ابعاد آن ها به نحو مشخص که طبق معادلات و روابط موجود بین آن ها قابل محاسبه است، تعیین و اعمال شود.

بند سیمی, پایداری, تجزیه واریانس, خاک, فرسایش