مصطفی پیغمبری - استاد گروه بیماریهای طیور، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران
زلیخا طاطاری - دانشجوی دکتری عمومی دامپزشکی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران

افزایش رشد صنعت طیور در نتیجه بکارگیری روشهای تولید متراکم و فن آوری جدید، حساسیت پرندگان به بیماریهای واگیردار را افزایش داده است. ازجمله بیماریهای واگیردار، بیماری های باکتریایی و در راس آنها عفونت های ناشی از باکتری اشریشیا کولای است که همه ساله خسارات اقتصادی قابل توجهی به صنعت پرورش طیور کشور وارد می کند،که در حال حاضر درصد زیادی از مشکلات و مسائل موجود در زمینه بیماریهای طیور در رابطه با عفونت های حاصل از اشریشیا کولای میباشد. مقاومت باکتری های بیماری زا به ترکیبات آنتی باکتریال که به طور عمده در اثر مصرف بیرویه و نادرست این ترکیبات میباشد، خطری جدی برای صنعت طیور کشور و بهداشت عمومی است. مواد آنتی باکتریال مختلفی در طب دامپزشکی و پزشکی که متعلق به خانواده آنتی بیوتیکی متشابه هستند مورد استفاده قرار گرفته و از این رو منجر به انتشار ژن های مقاوم مشابه میشود. مقاومت های آنتی میکروبیال در دام هایی که به مصرف خوراکی می رسند از مشکلات و مسائل مهم در سازمان بهداشت جهانی میباشد. اشریشیا کولای عموما یک پاتوژن فرصت طلب قلمداد میشود که در پی سرکوب سیستم ایمنی میزبان و وقوع اولیه بیماریهای ویروسی دستگاه تنفس و متعاقب عوامل مستعد کننده به شکل ثانویه خودنمایی میکند. برخی دیگر نیز بر این عقیده اند که تعدادی از سروتیپ های آن به صورت اولیه پاتوژن می باشند. کاهش سودآوری به واسطه عفونتهای ناشی از اشریشیا کولای میتواند تمام مراحل تولید از جوجه کشی تا فرآوری کشتارگاهی را در برگیرد. به علت تفاوت حدت سویه های مختلف اشریشیا کولای و همکاری این میکروارگانیسمها با پاتوژنهای دیگر و عوامل استرس زای محیطی، ارزیابی دقیق خسارات ناشی از اشکال مختلف عفونتهای اشریشیا کولای دشوار است. امروزه با وجود تنوع ترکیبات آنتیباکتریال مورد استفاده در صنعت طیور، میزان مقاومت علیه این آنتی بیوتی کها رو به فزونی است، در حالی که می توان با استفاده صحیح و علمی از این ترکیبات از بروز مقاومت بر علیه آنها پیشگیری نمود. قابل ذکر است، هیچ آنتی بیوتیکی نسبت به پدیده ایجاد مقاومت مصون نیست، حتی آنتی بیوتیک هایی کهlast‐line agentهستند. و در نتیجه بروز مقاومت های آنتی بیوتیکی جدید برخلاف تمام تلاشهایی که صورت میگیرد، بسیارمحتمل بوده و دور از انتظار نیست.

ترکیبات آنتی باکتریال، مقاومت میکروبی، صنعت طیور، دامپروری، اشریشیا کولای