هدی جعفری - فارغ التحصیل کارشناس ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
حمید نجفی زرینی - استاد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

با توجه به اهمیت اقتصادی زعفران و تنوع ژنتیکی گسترده جنس Crocus در ایران، لزوم تحقیق و شناخت تنوع ژنتیکی در کلون های زراعی و وحشی زعفران بومی ایران وجود دارد. بدین منظور ۲۰ کلون وحشی جمع آوری شده از مناطق مختلف کشور و ۵ کلون زراعی مورد کشت در استانهای خراسان با استفاده از نشانگرهای مولکولی ISSR بررسی گردید. ارزیابی تنوع با استفاده از ۱۳ نشانگر ISSR انجام گرفت. مشاهده چندشکلی DNA در کلون های زراعی رایج استان خراسان بیانگر وجود تنوع کلونهای زعفران زراعی ایران میباشد و به احتمال زیاد همه از یک کلون واحد منشا نگرفته اند و پتانسیل مطالعات بیشتر را دارند. همچنین با استفاده از روش SDS-Page پروفایل پروتئینی برخی از گونه های مورد بررسی قرار گرفت. نتایج ترسیم درخت فیلوژنی احتمال منشا گرفتن Crocus sativus از گونه C. cansellatuse براساس داده های ISSR و C. michelsonii بر اساس نتایج پروتئینی را نشان داد. همچنین در مقایسه نتایج دو روش تشابه وجود داشت. تحقیقات بیشتر با مارکرهای ملکلولی متنوع برای شناخت بیشتر منشا زعفران زراعی موجود برای استخراج گونه های زراعی که در نقاط مختلف کشور قابل کشت باشد توصیه میشود.

زعفران، کلون وحشی، گونه زراعی، تنوع ژنتیکی، ISSR و .Crocus sp.