سپیده رحمتی دهکردی - کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
بهرام شاهدی - دکتری معماری، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحداصفهان خوراسگان

حس تعلق یکی از علائم و عوامل مهم در ارزیابی ارتباط انسان- محیط و ایجاد محیط های انسانی با کیفیت می باشد. از سویی دیگر، توجه به نیازهای انسان در هر دوره سلامت فرد، در نتیجه اجتماع را موجب می شود. یکی از اقشار محتاج حمایت در جامعه سالمندان می باشند. در معماری نه تنها باید اصول و استانداردهای خاص برای این قشر تبیین، تثبیت و رعایت شود، بلکه می بایست الگوی فضایی مختص به این افراد را تعریف نمود. انسانها در تمامی سنین نیازها، عواطف، روحیات، توان ها و ذوق های خاص آن سن را تجربه می کند. سالمندان، در جامعه بعد از بازنشستگی به جای لذت از زندگی، استراحت و تفریح به افرادی تبدیل می شوند که به دلیل ایجاد احساس ناکارآمدی و طرد شدن دچار افسردگی روحی گردیده و این امر تاثیر زیادی در طول عمر مفید آنها و پایین آمدن امید به زندگی در جامعه خواهد داشت. و این مشکل در سالمندانی که به اقامتگاه های مخصوص سالمندان منتقل شده اند و دور از خانواده زندگی می کنند تشدید می شود. امروزه افزایش امید به زندگی و کاهش سطح باروری و زاد و ولد موجب باال رفتن شمار سالمندان نسبت به جمعیت کل شده است و این رشد فزاینده افراد مسن همچنان ادامه دارد. این پژوهش در پی آن است تا با در نظر گرفتن مطالعات روان شناسان در حیطه حس تعلق، عوامل تشکیل دهنده ی آن و سنجش میزان حضور این عنصر در زندگی سالمندان و تاثیر آن بر میزان رضایتمندی سالمندان از محیط زندگی خود پرداخته می شود. روش تحقیق در پژوهش حاضر به صورت توصیفی – تحلیلی و جمع آوری اطالعات اسنادی و کتابخانه ای بوده است، نتایج این پژوهش موید آن است که مولفه ی حس تعلق نقش بسیار زیادی در ایجاد و افزایش کیفیت زندگی سالمندان در فضاهای خانه سالمندان دارند.

سالمند، حس تعلق، سالمندی موفق، خانه سالمندان