اسداله بابایی فرد - دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه کاشان
مرتضی احمدی نجات - دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی دانشگاه کاشان

قصه های عامیانه جلوه گاه فرهنگ هر ملت است و از آرزوها و تخیلات توده ی مردم شکل می گیرد. در واقع سرچشمه ی این قصه ها، باورها و آیین های نخستین انسان ها است. حلقه ی قصه های عامیانه بیشتر بر آن دسته از ماجراها و حوادث قضا و قدر ی متمرکز است که بر سر افراد می آیند و بیشتر جنبه ی زمینی دارند تا بر موضوعاتی که هویت ملی دارند. قصه های عامیانه، کلید دستیابی به باورها و فرهنگ قومی اند و در واقع این قصه ها شناسنامه و هویت فرهنگی هر ملت شمرده می شوند. پیکره ی وسیع نوشته ها و آرایی که دانش هایی همچون فرهنگ شناسی و مطالعات فرهنگی را در محدوده ی خود دارد حاکی از نقش بارز و اهمیت جایگاه چنین دانش هایی در بررسی این باورها است. قصه های عامیانه ی ایرانی گونه ای از ادبیات است که هویت ایرانی و ملی در آن مشهود و ملموس است. بنابراین، این پژوهش به بررسی هویت ملی و جایگاه آن در قصه های عامیانه ی ایرانی پرداخته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که، قصه های عامیانه و نیز ادبیات عامه پسند، برخلاف وجه منفی ایی که در بین خواص پیدا کرده و رتبه ی آن را در میان شیوه های ادبی تنزل پیدا کرده است، به هر ترتیب نمایانگر بخشی از هویت ملی و ایرانی است.

فرهنگ قومی، هویت ایرانی، هویت ملی، ادبیات، قصه های عامیانه.