مهدیه ستاری راد - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیک و حفاظت خاک، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی و منابع طبییعی، دانشگاه لرستان
افسانه عالی نژادیان بیدآبادی - استادیار، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان
عباس ملکی - استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان

خشکسالی و تنش حاصل از آن یکی از مهم ترین و رایج ترین تنش های محیطی است که تولیدات کشاورزی را با محدودیت روبرو می سازد. به منظور بررسی اثر زغال زیستی لجن فاضلاب شهری و کم آبیاری روی عملکرد، مقدار آب مصرفی و کارایی مصرف آب در گیاه پنیرک، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار به صورت گلدانی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان با تیمارهایی شامل سه سطح آب (۱۰۰، ۸۰ و ۹۰ درصد آبیاری کامل ) و چهار سطح زغال زیستی لجن فاضلاب (۰، ۵، ۱۰ و ۱۵ تن در هکتار) در سال ۱۳۹۸ به اجرا در آمد. نتایج نشان داد بیشترین وزن خشک گیاه پنیرک مربوط به سطح بدون اعمال تنش رطوبتی و کاربرد ۱۵ تن در هکتار زغال زیستی (۵/۲۳گرم در گلدان) و کمترین وزن خشک گیاه در سطح عدم تنش رطوبتی و عدم کاربرد زغال زیستی (۲/۷۹ گرم در گلدان) مشاهده شد. بیشترین آب مصرفی گیاه مربوط به شاهد (عدم تنش رطوبتی و عدم کاربرد زغال زیستی) (۸۰۱۹ میلی لیتر در گلدان) بود و کمترین مقدار آب مصرفی گیاه در تیمار ۶۰ در صد آبیاری و کاربرد ۱۵ تن در هکتار زغال زیستی ( ۴۶۲۸ میلی لیتر در گلدان به دست آمد. بیشترین مقدار کارایی مصرف آب مربوط به تیمار ۸۰ درصد آبیاری کامل و کاربرد ۱۰ تن در هکتار زغال زیستی (۱/۰۱۶گرم در لیتر) بود، هر چند تفاوت معنی داری با سطح ۱۰۰ در صد آبیاری کامل و کاربرد ۱۵ تن در هکتار زغال زیستی نداشت. کمترین مقدار کارایی مصرف آب نیز مربوط به تیمار ۹۰ درصد آبیاری کامل و عدم کاربرد زغال زیستی (۰/۱۹۳گرم در لیتر) بود. به طور کلی با توجه به یافته های پژوهش حاضرمی توان بیان کرد که کاربرد زغال زیستی لجن فاضلاب تحت شرایط تنش رطوبتی، به دلیل بهبود قدرت نگهداری آب توانست سبب افزایش عملکرد و کارایی مصرف آب در همه تیمارهای آبیاری در مقایسه با شرایط بدون کاربرد زغال زیستی شود.

کارایی مصرف آب،آب مصرفی گیاه، زغال زیستی