بازشناسی ضرورت ها، کارکردها و انواع فضاهای زیرزمینی سنتی با تاکید بر تجارب ایرانی
عنوان مقاله: بازشناسی ضرورت ها، کارکردها و انواع فضاهای زیرزمینی سنتی با تاکید بر تجارب ایرانی
شناسه ملی مقاله: JR_JHRE-40-173_010
منتشر شده در در سال 1400
شناسه ملی مقاله: JR_JHRE-40-173_010
منتشر شده در در سال 1400
مشخصات نویسندگان مقاله:
اصغر مولائی - Faculty of Architecture and Urban Development, Tabriz University of Islamic Arts, Tabriz, Iran
خلاصه مقاله:
اصغر مولائی - Faculty of Architecture and Urban Development, Tabriz University of Islamic Arts, Tabriz, Iran
استفاده از فضاهای زیرزمینی یکی از مهمترین روش های زندگی و سکونت در طول تاریخ بوده است. تجلی این مهم در دورههای گذشته، یکی از گونههای مهم فضایی در مقیاس بنا و سکونتگاه در مناطق مختلفی از جهان محسوب میشود. مطالعه چیستی، چرایی، ضرورت ها و چگونگی استفاده از این نوع فضاها و ویژگی های آن در نقاط مختلف جهان مسئله اصلی این تحقیق است. هدف این نوشتار، مطالعه علل، ضرورت ها، چگونگی استفاده از فضاها و سکونتگاه های زیرزمینی و انواع آن در ایران و جهان است. مقاله حاضر که با روش تحقیق تحلیلی و قیاسی و مطالعه نمونههای موردی انجام شده است، نشان میدهد که این نوع فضاها از دورههای گذشته تاکنون با علل و ضرورت های گوناگون اقلیمی، دفاعی و امنیتی، اعتقادی، ویژگی های محیطی و توپوگرافی، اقتصادی در قالب فرم های متنوع مورداستفاده قرار گرفتهاند. فضاهای زیرزمینی از مزایای ایمنی و امنیت، ثبات دمایی و تغییرات دمایی اندک برخوردار است و محیطی مساعد برای زیست انسان و نیازهای حیاتی وی از قبیل ذخیره و نگهداری احشام و مواد غذایی فراهم مینماید. اغلب سکونتگاه های زیرزمینی در دو گونه اصلی سکونتگاه های زیرزمینی در مناطق مسطح و بدون شیب و سکونتگاه های کوهپایهای و صخرهای در زمین های شیبدار قرار میگیرند. این نوع سکونتگاه ها در چین و مناطق شمال آفریقا، به ویژه تونس با ضرورت های اقلیمی، امنیتی و محدودیت های محیطی ایجاد شدهاند. در ایران سکونتگاه های گونه اول در مناطق کویری مانند نوشآباد و سکونتگاه های گونه دوم در مناطق کوهستانی شمال غرب ایران مانند روستای کندوان، از نمونههای بارز به شمار میروند. به طورکلی ضرورت های امنیتی، اقلیمی و طبیعی از علل اصلی پیدایش و کارکرد این فضاها بوده است. حفاری زمین، تپهها و کوه ها و پناه بردن به زیرزمین، علاوه بر حفاظت انسان و داراییهایش، فضاهایی ماندگار در طول تاریخ به وجود آورده است. این فضاها به دلیل منظر درونی و بیرونی منحصربه فرد، از جذابیت و خاطرهانگیزی بالایی به ویژه برای گردشگران و غیرساکنان برخوردارند. توجه به ویژگی های مثبت این فضاها به ویژه در روستاها میتواند در حفظ هویت بومی آن ها نقش موثری ایفا نماید.
کلمات کلیدی: Underground Space, Underground Settlement, Climatic Restriction, Safety and security, Topography.raphy, فضای زیرزمینی, سکونتگاه زیرزمینی, محدودیت اقلیمی, ایمنی و امنیت, توپوگرافی.
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1240886/