یونس زاهدی - استادیارگروه علوم و مهندسی صنایع غذایی دانشکده کشاورزی ومنابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی
تینا عالیقدری - دانشجوی کارشناسی علوم و مهندسی صنایع غذایی ، دانشکده کشاورزی ومنابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی

در سالهای اخیر تقاضای مصرف کنندگان برای محصولات سالم (مواد غذایی، مواد آرایشی، مکمل، دارو و غیره) و الزام شرکتهای صنعتی برای انطباق روشهای تولید خود را با دستورالعمل نظارتی دقیق سبب افزایش توجه به ارزش پسماندهای زیستی شده است. قسمت عمده ترکیبات طبیعی با اینکه سالم تر از مواد افزودنی سنتزی هستند ولی گران و کم مقدار نیز هستند. بنابراین بازیافت مواد فعال با ارزش از مواد زائد و محصولات جانبی استراتژی جالب و آینده داری باشد. هدف مقاله حاضر ارائه یک رویکرد جامع به ارزش سنجی باقیمانده های زیستی با تمرکز بر ترکیب شیمیایی و محتوای کاروتنوئیدی و استفاده آتی از آنها در بیوتکنولوژی استوار است. پس ماندهای زیستی تولید شده و جمع شده بصورت روزانه از منابع گیاهی (پوست، دانه ها و غلاف ها) و حیوانی (فاضلاب، سفالوتوراکس سخت پوستان، پشت لاک، فلس و پوست و دم) غنی ترین منابع کاروتنوئید ها (کاروتن و گزانتوفیل ها) هستند. از روشهای مختلفی که معمولا برای بازیابی کاروتنوئیدها استفاده می شود استخراج با حلال های آلی رایج تر است. استخراج با سیالات فوق بحرانی، مایکروویو و استخراج با کمک آنزیم عمدتا بصورت ترکیبی مورد استفاده قرار می گیرند. بازیابی ترکیبات ارزشمند از پسماندها فرصت های شگفت انگیزی برای کشف و طراحی استراتژی های جدید برای تولید و جمع آوری کاروتنوئیدها و ارزش گذاری مواد غذایی ایجاد می کند و ترکیبات ارزشمندی را برای بخش های مختلف صنعتی فراهم می کند.

پسماند، استخراج، ترکیبات زیست فعال، غنی سازی.