شیما پاشا - دانشجوی دکترا مشاوره،گروه مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
صادق نصری - دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران، دانشکده علوم انسانی
مهدی مولایی - دانشجوی دکترای روانسنجی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس استرس آسیب زا کوید-۱۹ بود که اثرات ویروس کرونا را بر جنبه های مختلف زندگی مردم ایران مورد بررسی قرار می دهد. روش:پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه افرد بزرگسال شهر تهران در دامنه سنی ۱۷ تا ۷۲ سال بود. ۴۶۱ نفر از طریق فراخوانی اینترنتی در تحقیق شرکت کردند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از دو روی آورد کلاسیک و نظریه سوال- پاسخ و از نرم­افزارهای آماری Spss نسخه ۲۶ و نرم افزار R نسخه ۴.۰.۱ استفاده شد. یافته ها: نتایج بررسی روایی سازه ابزار با روش تحلیل عاملی اکتشافی و تاییی )نظریه کلاسیک (و مدل های چندبعدی )نظریه سوال پاسخ (، سه عامل مربوط به مقیاس استرس آسیب زا کوید-۱۹ را تایید کرد. همچنین روایی ملاکی، همگرا و واگرای ابزار نیز مورد تایی قرار گرفت. اعتبار مقیاس نیز با روش آلفای کرونباخ (مقادیر آلفای بالای ۷۰/۰ برای هر سه عامل و نمره کل) و روش باز آزمایی (همبستگی درون طبقه ای بالا بین دو مرحله اندازه گیری) در روی آورد کلاسیک آزمون تایی شد. براساس نظریه سوال پاسخ نیز اعتبار داده ها با استفاده از تابع آگاهی و خطای اندازه گیری بررسی شد که تابع آگاهی مقیاس نشان داد که هر سه عامل در محدوده سطح صفت بین ۲- تا ۲، بیشترین آگاهی­دهندگی و کمترین خطای اندازه­گیری داشتند (۰۱/۰> p). نتیجه گیری: مقیاس استرس آسیب زای کوید-۱۹ از اعتبار و روایی مطلوبی در جامعه ایرانی برخوردار است و می توان از آن به عنوان یک ابزار علمی معتبر برای ارزیابی اثرات ویروس کرونا بر جنبه های مختلف زندگی مردم ایران استفاده کرد.

مقیاس استرس آسیب زای کوید-۱۹, کرونا, ویژگی های روانسنجی, تحلیل عامل اکتشافی و تاییی