علی بدیع - روانشناسی عمومی
بهنام مکوندی - دانشگاه آزاد اسلامی اهواز
سعید بختیارپور - دانشگاه آزاد اسلامی اهواز
رضا پاشا - دانشگاه آزاد اسلامی اهواز

زمینه و هدف: اعتیاد را با ویژگی هایی نظیر تحمل و وابستگی تعریف می کنند. مطالعات نشان می دهد که عوامل فردی، اجتماعی و خانوادگی در موضوع اعتیاد نقش دارند. احتمالا متغیرهایی مانند وسوسه مصرف ، الگوهای ارتباطی خانواده با دو جهت گیری گفت و شنود و همنوایی و همچنین خودکنترلی می توانند در گرایش و مصرف مواد نقش داشته باشند. بر این اساس هدف پژوهش حاضر پیش بینی وسوسه مصرف مواد با توجه به الگوهای ارتباطی خانواده و خودکنترلی در معتادین تحت درمان با متادون می باشد.روش پژوهش: در این پژوهش به منظور آزمون فرضیه ها از روش همبستگی استفاده کرده و از طریق تحلیل رگرسیون چندگانه میزان واریانس مربوط به متغیر وسوسه مصرف مواد به وسیله ی متغیرهای پیش بین اندازه گیری می شود. جامعه آماری را کلیه درمانجویان معتاد مراجعه کننده به کلینیک های ترک اعتیاد شهر اهواز در سال ۱۳۹۸ تشکیل داده اند.از جامعه مفروض نمونه ای به تعداد ۲۱۳ نفر بصورت غیر تصادفی هدفمند گزینش گردید. به منظور سنجش متغیرها از پرسشنامه های عقاید وسوسه انگیز بک و همکاران ، الگوهای ارتباطی خانواده کوئرتر و فیتزپاتریک، و خودکنترلی تانجی استفاده شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS۲۴ استفاده شد.یافته ها: محاسبه ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که وسوسه مصرف با الگوی ارتباطی گفت و شنود دارای رابطه منفی معنی دار و با الگوی ارتباطی همنوایی رابطه مثبت معنی دار دارد . همچنین وسوسه مصرف با خودکنترلی دارای رابطه منفی معنی دار است. در نهایت تحلیل رگرسیون چندگانه مربوط به متغیرهای پژوهش مشخص کرد که ترکیب سه متغیر الگوهای ارتباطی با جهت گیری گفت و شنود ، همنوایی و خودکنترلی ۲۷ درصد واریانس وسوسه مصرف مواد شرکت کنندگان در پژوهش را تبیین و پیش بینی می کند. نتیجه گیری: آموزش خانواده ها و آشنایی ایشان با جهت گیری های ارتباطی خانواده و نقش برجسته ایشان در انتقال تجارب مثبت به منظور مقابله و مدیریت شرایط خطر می تواند نسبت به افزایش خودکنترلی و کاهش گرایش به مصرف و مهار وسوسه مصرف مواد فرزندان و درمانجویان با متادون موثر باشد.

الگوهای ارتباطی خانواده ، وسوسه مصرف ، خود کنترلی