زهرا نوعی - دکتری تخصصی روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
عبدالله معتمدی - استاد گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
حسین اسکندری - گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
نورعلی فرخی - دانشیار گروه روانسنجی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
مرجان پشت مشهدی - استادیار گروه روانشناسی بالینی، دانشکده علوم رفتاری، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران

مسئولیت ­پذیری اجتماعی در نوجوانان با بسیاری از رفتارهای مثبت و منفی اجتماعی مرتبط است. این پژوهش با هدف تدوین و اعتباریابی برنامه آموزشی مبتنی بر مسئولیت­ پذیری اجتماعی برای نوجوانان دارای گرایش به رفتار پرخطر با توجه به مولفه­های مفهوم مسئولیت­ پذیری اجتماعی انجام شده است. روش پژوهش دلفی و جامعه آن روان شناسان و جامعه­ شناسانی بودند که در حوزه نوجوانی، آسیب­ها و مسائل اجتماعی آن فعالیت می­ کنند. نمونه پژوهش  ۱۰ نفر بودند که به شیوه هدفمند انتخاب شدند. با دو پرسشنامه محقق ساخته مولفه­ های مفهوم مسئولیت ­پذیری اجتماعی بررسی شد. برای تعیین میزان اتفاق نظر میان اعضای شرکت ­کننده در روش دلفی از ضریب هماهنگی کندال استفاده شد. سپس برای بررسی روایی محتوایی برنامه تهیه شده براساس این مولفه­ ها از نسبت روایی محتوایی لاوشه استفاده شد. نتایج دو مرحله پرسشنامه در روش دلفی، مولفه ­های مدنی، اجتماعی، فرهنگی، زیست ­محیطی، اقتصادی و سیاسی را مشخص کرد. همچنین یافته­ ها بیانگر آن است که مقدار ضریب کندال برای همه مولفه ها ۲۲/۰ است و سطح معناداری برای ضریب هماهنگی کندال نیز ۰۵/۰ است که به معنای وجود توافق معنادار بین شرکت­ کنندگان در روش دلفی است. شاخص نسبت محتوایی (CVR) برای برنامه آموزشی بیشتر از مقدار قابل قبول براساس روش لاوشه به دست آمد؛ بنابراین برنامه آموزشی مسئولیت پذیری اجتماعی دربرگیرنده مولفه ­های مدنی، اجتماعی، فرهنگی، زیست­محیطی، سیاسی و اقتصادی برای مسئولیت­ پذیری اجتماعی است و از روایی محتوایی قابل قبولی برخوردار است.

نوجوانان, برنامه آموزشی, مسئولیت پذیری اجتماعی