مرتضی مزگی نژاد - استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
مهلا یزدانی - دانش آموخته کارشناسی ارشد و پژوهشگر حوزه علمیه نرجس، تربت جام، ایران

به علت رشد جریان وهابیت در جهان اهل سنت و خشونت های برخاسته از آن در مقابل دیگر مسلمانان، به خصوص شیعیان، آسیب شناسی این فرقه دارای اهمیت بسیاری است. جریان وهابیت دارای وجوه متعددی است، از جمله اعتقادات، رفتار اجتماعی، احکام فقهی و رویکردهای سیاسی. در این مقاله سعی شده است با روش تحلیلی توصیفی هنجارهای حاکم بر وهابیت با ارائه سه الگوی فکری، اعتقادی و اجتماعی بررسی شود. این امر با تحلیلی بر عقاید، احکام و کارنامه عملی وهابیت صورت می گیرد و با توصیف نحوه تاثیرگذاری این سه الگو بر یکدیگر، ریشه ها و عوامل بدبینی بازشناسی می شوند. در بخشی دیگر، با بررسی سیره نبوی، الگوی رفتار اجتماعی پیامبر (ص) استخراج خواهد شد و با مقایسه این الگو با هنجارهای حاکم بر فرقه وهابیت، تفاوت بنیادین این دو الگو مشخص می شود. حاصل اینکه دوری فرقه وهابیت از الگوی رفتاری پیامبر اسلام(ص) زمینه رفتاری نابخردانه را فراهم آورده که نتیجه اش چیزی جز ایجاد بدبینی به کل جامعه اسلامی نبوده است. همچنین بر اساس تحلیل الگوی اجتماعی سیره نبوی، مسئله محبوبیت جهانی، به عنوان فاکتوری مهم در اسلام، بررسی و از این طریق رفتار سیاسی اجتماعی وهابیت ارزیابی خواهد شد.

وهابیت, ایجاد بدبینی, سیره نبوی, هنجار اجتماعی, الگوی رفتاری