سید عارف اردستانی - کارشناسی ارشد رشته نهج البلاغه- اجتماعی سیاسی و حقوق عمومی
بمانعلی دهقان منگ آبادی - دانشیار دانشگاه یزد

حکومت به معنای فرمانروایی، امرکردن، داوری و قضاوت می باشد، و در تعریف آن گفته اند : مجموعه ای از سازمان های اجتماعی که برای تامین روابط طبقات اجتماعی و حفظ انتظام جامعه بوجود می آیند. با مطالعه تاریخ درمی یابیم که حکومت بیشتر مفهومی مستبدانه و سلطه گرایانه دارد، اما با اقدامات و اصلاحات حضرت علی (ع) در دوران کوتاه خلافت خود، مفهوم مستبدانه وظالمانه حکومت به معنا و مفهوم مدیریت، هدایت و مشارکت تغییر یافته است.همچنین به مفهوم واقعی حکومت مورد نظر امام علی (ع) در کتاب شریف نهج البلاغه اشاره شده است. براساس پژوهش های صورت گرفته، جامعه شناسان معتقدند که تشکیل دولت در هر شرایطی یک ضرورت اجتماعی است و نمی توان بی نیاز از آن بود. انسان ها هم برای آن که بتوانند زندگی گروهی وحیات اجتماعی داشته باشند، به ناچار نیازمند دولت و حکومت خواهند بود. موسس حکومت اسلامی، پیامبر اکرم (ص) می باشد؛ که ایشان علاوه بر نبوت، مسئولیت حکومت جامعه را نیز عهده دار بوده اند. در این پژوهش مهم ترین توصیه های حضرت علی (ع) را در ارتباط با تشکیلات حکومتی مطرح می کنیم؛ سپس جوانب مختلف آن را بررسی کرده و ضمن دستیابی به یک بینش صحیح، راهکارهای اصولی و مناسبی را در زمینه مسائل حکومتی تبیین می کنیم.

حکومت، مردم، کارگزاران، اسلام، امام علی (ع)