سحر ناطق - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی دام، گروه علوم دامی دانشگاه تبریز
غلامعلی مقدم - استاد دانشکده کشاورزی
صادق علیجانی - گروه علوم دامی دانشگاه تبریز
فرشید نظری - دانشجوی دکتری گروه علوم دامی دانشگاه تبریز
حدیث قمری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز

چکیده زمینه مطالعاتی: آنتی اکسیدان ها جهت حفظ سلامت سلول اسپرم در مقابل آسیب های ناشی از تنش اکسیداتیو ضروری هستند. هدف: این پژوهش به منظور افزایش خصوصیات کیفی منی قوچ توسط نانوسلنیوم طی فرآیند انجماد در نیتروژن مایع طی ۳۰ روز نگهداری انجام پذیرفت. روش کار: جمع آوری منی دو بار در هفته از ۴ راس قوچ نژاد قزل خالص که از هر قوچ ۶ بار اسپرم گیری صورت گرفت. منی جمع آوری شده با رقیق کننده ی بدون آنتی اکسیدان (شاهد) و نانوسلنیوم ۱ میکروگرم و نانوسلنیوم ۲ میکروگرم در میلی لیتر رقیق شد. وپایوت ها پس از سردسازی به مدت ۹۰ دقیقه در یخچال و رسیدن به دمای۵ درجه ی سانتیگراد، به مدت ۸ الی ۱۰ دقیقه در ۴ سانتی متری بالای سطح نیتروژن مایع قرار گرفتند و سپس در داخل نیتروژن مایع غوطه ور گردیدند. خصوصیات کیفی اسپرم ها شامل زنده-مانی، درصد تحرک کل و پیش رونده، سلامت غشای پلاسمایی، درصد اسپرم های غیرطبیعی و غشای آکروزوم ناسالم در روزهای صفر و ۱۵ و ۳۰ فرآیند انجماد مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج: درصد زنده مانی، تحرک کل و پیش رونده و سلامت غشای سیتوپلاسمی اسپرم ها در اثر گذر زمان کاهش معنی داری داشت (۰۱/۰>p). همچنین درصد اسپرم-های غیر طبیعی و اسپرم های با غشای آکروزوم ناسالم در طی آزمایش روند افزایشی داشتند (۰۱/۰>p). با این وجود، افزودن سطوح مختلف نانوسلنیوم به رقیق کننده سبب افزایش معنی دار درصد زنده مانی، درصد اسپرم های با حرکت کل و پیش رونده و غشای پلاسمایی سالم(هاست مثبت) در روزهای صفر و ۱۵و ۳۰ نسبت به تیمار شاهد شده (۰۱/۰>p) و سبب کاهش درصد اسپرم های با غشای پلاسمایی ناسالم و درصد اسپرم های غیرطبیعی نسبت به تیمار شاهد شد (۰۱/۰>p). نتیجه گیری نهایی: با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، افزودن مقادیر مختلف نانوسلنیوم خصوصا نانوسلنیوم ۱ میکروگرم در میلی لیتر به رقیق کننده ی اسپرم قوچ سبب افزایش فراسنجه های کیفی اسپرم در طول مدت نگهداری می شود

اسپرم, آنتی اکسیدان, نانوسلنیوم, قوچ قزل