علی مهرابی - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
محسن پورخسروانی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

شناسایی ساختارهای ژئومورفولوژیک و تغییرات سطح زمین در مناطق جنگلی به دلیل پوشش گیاهی و محدودیت دید سطح زمین به سادگی و با استفاده از روش های معمول پردازش تصاویر ماهواره ای و عملیات صحرایی امکان پذیر نیست. داده های راداری به دلیل ارائه اطلاعات دقیق و جزئی از سطح بدون پوشش زمین برای بررسی ویژگی های توپوگرافی و زمین شناختی بسیار مفیدند. هدف پژوهش حاضر، استفاده از تصاویر راداری ALOS/PALSAR برای تهیه مدل ارتفاع رقومی و کاربرد این مدل در بررسی مورفوتکتونیکی مناطق جنگلی شمال کشور است. نخست با اعمال روش تداخل سنجی راداری روی یک جفت تصویر ALOS/PALSAR، مدل ارتفاع رقومی ۱۲متری از منطقه مطالعه شده تهیه شد؛ سپس از تکنیک های جدید نمایش سطح زمین شامل روش تحلیل بازشدگی و تهیه نقشه تصاویر قرمز برجسته و اعمال این تکنیک ها روی مدل ارتفاع رقومی یادشده برای تحلیل های مورفوتکتونیکی منطقه استفاده شد. زوایای زنیتی و نادیر به دست آمده از اعمال روش بازشدگی روی مدل ارتفاع رقومی بین ۱۲ درجه تا ۸۴ درجه تغییر می کند؛ علاوه بر این ارزش I برای محدوده مطالعه شده بین ۲۷ درجه تا ۵۶ درجه به دست آمد. مناسب ترین جهت آزیموت و زاویه میل برای نورپردازی به ترتیب ۳۱۵ و ۴۵ درجه تعیین شد؛ بنابراین با بررسی انجام شده روی نقشه تصاویر قرمز برجسته در محدوده مطالعه شده، ۳ محدوده لغزشی شناسایی شد؛ همچنین شواهدی بر جابه جایی های رخ داده در سطح زمین ناشی از عملکرد گسل البرز شمالی تشخیص داده شد. مطالعات میدانی انجام شده در منطقه، نتایج حاصل از روش به کار گرفته در این پژوهش را تایید می کند. با توجه به نتایج به دست آمده در محدوده جنگلی مطالعه شده، قابلیت کاربرد روش های جدید نمایش سطح زمین در تحلیل های مورفوتکتونیکی مناطق جنگلی به خوبی مشخص می شود.

تصاویر راداری, آنالیز بازشدگی, RRIM, ساختارهای ژئومورفولوژیک, مناطق جنگلی