منصوره قوام - استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.
پرستو علی پور سامانی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و مهندسی مرتع - گیاهان دارویی و صنعتی، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان،ایران.
معصومه کریم نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و مهندسی مرتع - گیاهان دارویی و صنعتی، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان،ایران.

گیاه کرفس کوهی (کلوس) با نام علمی Kelussia Oderatassima Mozaff. گیاهی علفی، چندساله و از خانواده چتریان (Apiaceae) میباشد. مهمترین رویشگاه های این گیاه در جنوب غربی ایران و ارتفاعات زاگرس بختیاری است. این گیاه دارای ترکیبات فلاونوئید و فتالیدها میباشد و دارای اثرات ضدویروس، ضددیابت، ضدالتهاب، عامل پیشگیری کننده از سرطان و زخم معده و محافظ کبد میباشد. به علاوه در درمان سرماخوردگی، روماتیسم، چربی خون، فشارخون، ناراحتیهای قلبی و عروقی نیز استفاده میشود. این گیاه تاج پوشش وسیعی بر روی سطح خاک ایجاد کرده و دارای ریشه ضخیم بوده و باعث حفاظت خاک خواهد شد. روش اصلی تکثیر آن بذر بوده که بذر آن دارای خفتگی است و باید برای جوانه زنی یک دوره سرما طی کند و به منظور شکستن خواب آن میتوان از تیمارهای مختلفی نیز استفاده نمود. این گیاه در بین مردم محلی طرفداران زیادی داشته و از آن در تهیه ترشی، شور یا پخت غذاها استفاده شده، همچنین اندامهای خشک آن برای معطر کردن و طعم دار کردن دوغ، ماست و لبنیات دیگر استفاده میشود. بنابراین باتوجه به نقش این گیاه در موارد دارویی و غذایی و حفاظت خاک، یکی از گزینه های مهم و خوب برای حفظ و بقای این گونه ی در حال انقراض و همچنین حفاظت خاک، کاشت کرفس کوهی (کلوس) میباشد.

کرفس کوهی، زاگرس، ضدالتهاب، حفاظت خاک، کشت