عطیه شهامتی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم جنگل، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
رقیه جهدی - استادیار گروه آموزشی علوم و مهندسی جنگل، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
فرشاد کیوان بهجو - استاد گروه آموزشی علوم و مهندسی جنگل، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

تنش در بوم سازگان های جنگلی در نتیجه تشدید استفاده از زمین، اختلالات و محدودیت منابع یا مدیریت ناپایدار رخ میدهد و منجر به تغییراتی در سلامت جنگل در مقیاسهای مختلف محلی تا جهانی می شود. پایش سلامت جنگل متغیر مهمی است که باید برای تصمیم گیری در مورد مدیریت صحیح و پایدار منابع جنگلی نظارت کنیم. از این رو، هدف از انجام این پژوهش، پایش سلامت جنگل طبیعی و دست نخورده راش آمیخته واقع در حوزه آبخیز ماسوله در استان گیلان با استفاده از شاخصهای تنوع درختی، خشکدار و زادآوری است. به این منظور جمع آوری داده ها در منطقه مطالعه با استفاده از نمونه برداری خوشه ای بر اساس روش پایش سلامت جنگل انجام شد. خصوصیات کمی درختان از قبیل تعداد، قطر برابر سینه، ارتفاع کل، رویه زمینی و زادآوری ثبت شد. علاوه بر آن خشکدارها نیز به لحاظ قطر و ارتفاع مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج به طور کلی نشان داد مقدار عددی شاخصهای اکولوژیکی غنای گونه ای مارگالف (۲/۱۲)، تنوع شانون وینر (۲/۹۷) و سیمپسون (۰/۸۰) و شاخص یکنواختی پیلو ( (۰/۷۲ دارای بیشترین مقدار بوده و منطقه به لحاظ تنوع گونه های درختی از وضعیت مناسبی برخوردار میباشد. بر اساس نتایج، قطر برابرسینه، رویه زمینی، تعداد و حجم در هکتار درختان سرپا زنده توده مورد بررسی به ترتیب ۳۰/۶۰ سانتیمتر، ۴۲/۷۸ مترمربع، ۴۲۵ اصله و ۵۰۴/۱۳ مترمکعب میباشد. در حالی که متوسط قطر، تعداد و حجم در هکتار مجموع خشکدار به ترتیب ۳۵/۴۰ سانتیمتر، ۶۷۱ خشکدار و ۱۷۶/۳ مترمکعب در هکتار به دست آمد. همچنین متوسط فراوانی زادآوری توده ۲۷۳/۵ نهال در هکتار بود. در نهایت نتایج بیانگر مطلوبیت و پایداری توده مورد مطالعه میباشد که با توجه به طبیعی و دست نخورده بودن آن قابل انتظار بود.

جنگل طبیعی، پایش سلامت جنگل، نمونه برداری خوشه ای، ماسوله.