کامله آقاجانلو - استادیار دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه مراغه
یوسف خیروری - دانشجوی دکتری مدیریت منابع آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

جریان غلیظ در طبیعت نقش بسیار مهمی در انتقال رسوبات در رودخانه ها ایفا میکند. ذرات حمل شده توسط این جریانها در پایین دست ته نشین میشوند که یکی از عوامل تاثیرگذار بر الگوی رسوبگذاری آنها، خصوصیات فیزیکی ذرات رسوب میباشد. از این رو، در تحقیق حاضر، مکانیزم رسوبگذاری جریانهای غلیظ به وسیله مدل ریاضی FLOW۳D مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت و میزان اثرگذاری خصوصیات فیزیکی رسوبات ارزیابی گردید. نتایج نشان دادند که قطر ذرات بیشترین تاثیر را بر شکل توده رسوبی دارد به طوری که ذرات رسوبی با قطر بزرگتر میتوانند حداکثر چگالی نهشته رسوبی را ۹۴/۶۲ درصد افزایش داده و باعث کاهش ۱۸۳/۷۵ درصدی طول توده رسوبی گردند. همچنین غلظت جریان ورودی میتواند چگالی حداکثر توده رسوبی را به میزان ۸۷/۷۵ درصد افزایش دهد. نتایج تحقیق نشان دادند اثر چگالی رسوبات و زاویه سکون ذرات نیز در خصوصیات نهشته رسوبی قابل توجه میباشد و به همین دلیل می بایست در انتخاب مصالح با چگالی و شکل ذرات متفاوت با رسوبات طبیعی در مطالعات آزمایشگاهی دقت کافی به عمل آید. نتیجه تجزیه و تحلیلها بیانگراین امر است که نوع دانه بندی ذرات رسوبی با ضریب تاثیر متوسط ۱۳/۸۴ درصدی بر حداکثر چگالی و طول توده رسوبی، کمترین تاثیر را در خصوصیات توده رسوبی دارد.

جریان غلیظ، الگوی رسوبگذاری، ذرات رسوب، مدلسازی عددی، FLOW۳D