محمدرضا محمدآبادی - بخش علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

هدف: برآوردها نشان می دهد که در دنیا تقریبا سی میلیون راس بز و در ایران حدودا پنج میلیون راس بز کرکی در حال نگهداری و پرورش است. یکی از با اهمیت ترین این نژادها بز کرکی راینی است. هورمون های استروئیدی از طریق تنظیم رونویسی ژن های هدف وظایف فیزیولوژیکی خود را انجام می دهند. به طوری که گیرنده های این هورمون ها از طریق شبکه های رونویسی در پوکی استخوان، التهاب و سرطان نقش ایفا می کنند. گیرنده استروژن (ER) یک فاکتور رونویسی است که واسطه عملکرد هورمون استروژن در بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی و آسیب شناختی است. دو گیرنده استروژن وجود دارد، ESR۱  و  ESR۲که در اندام های تولید مثلی واقع شده اند. میزان تولید مثل، به ویژه باروری، یکی از مهم ترین صفات اقتصادی در تولید حیوانات است و توسط عوامل ژنتیکی و محیطی تنظیم می شود. لذا، هدف این پژوهش بررسی پروفایل بیانی ژن ESR۲ در بافت های مختلف بز کرکی راینی با استفاده از Real Time PCR بود.  مواد و روش ها: نمونه گیری از بافت های بیضه، تخمدان، رحم، پستان، مغز، کلیه و قلب یک راس بز نر و یک راس بز ماده در کشتارگاه انجام شد (از هر بافت ۳ تکرار). از بافت های مورد نظر استخراج RNA کل انجام و کیفیت و کمیت آن ارزیابی شد. سپس cDNA ساخته و Real Time PCR اجرا شد. همچنین از ژن خانه دار GAPDH به عنوان کنترل استفاده شد. منحنی های ذوب بررسی و تجزیه و تحلیل داده های حاصل از Real Time PCR انجام شد.  نتایج: نتایج منحنی های Real Time PCR و مشاهده نتایج الکتروفورز محصولات PCR روی ژل آگارز ۲ درصد نشان داد که ژن ESR۲ در بافت های بیضه، تخمدان، رحم، پستان، مغز، کلیه و قلب بیان شده است. بیشترین میزان بیان در تخمدان و سپس مغز و رحم مشاهده شد و کمترین سطح بیان مربوط به بافت های کلیه، قلب و بیضه بود.  نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر و نتایج سایر محققین می توان نتیجه گرفت که ESR۲ نقش مهمی در باروری ماده ها دارد، در پژوهش حاضر مشخص شد ESR۲در بافت­ تخمدان نسبت به بافت های دیگر بسیار بیشتر بیان می شود. لذا، ESR۲ به احتمال زیاد برای باروری ماده ها بسیار ضروری هستند و نتایج این پژوهش را برای پژوهش های آینده جهت توصیف نقش ژن ESR۲ به عنوان یک ژن کاندیدا برای باروری بهتر و فیزیولوژی طبیعی در حیوانات اهلی، به ویژه بز فراهم کرده است. 

بیان ژن, بز کرکی راینی, تخمدان, ESR۱