عادل مردانه - کارشناسی ارشد سنجی از دور و GIS، گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
اصغر خدایاری ورجوی - کارشناسی ارشد سنجی از دور و GIS، گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده علوم انسانی، دانشگه تربیت مدرس، تهران، ایران

تولید نقشه های تغییرات شهری به ویژه سنجش تغییرات ارتفاعی (عمودی) یکی از اصلی ترین اهداف برنامه ریزان و مدیران شهری به شمار می رود. هدف محوری این تحقیق، درک درجه کارائی هریک از داده های اپتیک و رادار در سنجش تغییرات ارتفاعی شهر می باشد. برای درک این مهم، ابتدا به صورت منفرد دقت خروجی داده های اپتیک و رادار، در سنجش تغییرات عمودی شهر با تکنیک هایی چون تفاضل سنجی مدل های رقومی همسان و دو زمانه از داده های یاپتیکی و تداخل سنجی راداری و تحلیل دامنه برگشتی سیگنال از داده های راداری مورد سنجش قرار گرفته، سپس نتایج حاصله نسبت به هم مقایسه شدند. در پایان نیز دقت خروجی حاصل از تلفیق این دو داده مورد بررسی و تحلیل نهایی قرار گرفت. این تحقیق در بخشی از منطقه ۲۲ شهری شهر تهران و با استفاده از داده های سری زمانی از تصاویر ماهواره راداری از سنجنده ASAR ماهواره ENVISAT و تصاویر زوج تصویر ماهواره اپتیکی از سنجنده P۵ ماهواره IRS کشور هند با دقت ۲/۵ متر و برای سال های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۵ انجام شد. پس از تفریق تصاویر اپتیکی از هم دقت متوسط پایش شده از آن حدودا ۲ متر به دست آمده است. همچنین با تفاضل سنجی ضریب بازپراکنش سال های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۵ از هم، تغییرات ارتفاعی برای منطقه ۲۲ شهری شهر تهران با استفاده از داده های راداری درک وتبدیل به نقشه شد. دقت خروجی در این روش کمتر از متر بوده و در برخی از سازه های پیمایش شده ارقام حاصل مشابهت قابل قبولی با واقعیت میدانی داشت. این تحقیق همچنین روشن ساخت تکنیک تداخل سنجی تفاضلی راداری برای تغییرات ارتفاعی متریک غیرکارا بوده و هر دو فرکانس مورد استفاده قابلیت درک تغییرات ارتفاعی سازه های ساختمانی تا مقادیر چند سانتیمتر (بسته به ابعاد سازه) را داشته و مازاد آن قابل درک نبود. نکته قابل ذکر اینکه با تلفیق داده های اپتیک و رادار و تولید نقشه هی جدید، دقت نتایج حاصله نسبت به نتایج اولیه بهبود محسوسی یافت.

تغییرات ارتفاعی، رادار، اپتیک، بازپراکنش، تلفیق داده