شیما حشمتی - دانش آموخته دانشگاه آزاد اسلامی

هنر ایرانی اسلامی از قرن های گذشته با تکیه بر غنای تحسین برانگیز در فرم و معنا در عرصه های گوناگون توانسته است حامل ارزش های بالای معنوی برای مخاطبان باشد. از نگرانی های اصلی حوزه هنر، لزوم توجه به ارزش های کهن و مفاهیم عالی جهت انتقال آن به نسل های جدید است که حفظ، تداوم و بهره گیری از این مفاهیم در تلطیف فضای اجتماعی، کالبدی و ذهنی زندگی معاصر شهری تاثیرگذار است. هنر اسلامی برای «شهر» و «زیبایی» جایگاه ویژه ای را تبیین نموده، که به علت عدم تبیین اندیشه های درست ناب اسلام این جایگاه با مسائل و مشکلات فراوانی روبه رو شده است. در عصر حاضر، دامنه شهر و شهرنشینی همه بخش های اقتصادی، اجتماعی فرهنگی و کالبدی را دربر گرفته است. از منظر دین مبین اسلام، شهر دارای جایگاه ویژه ای بوده، تا جایی که حتی آن را به عنوان مکانی مقدس درنظر گرفته است. در هنر اسلامی محوریت شهر به پدید آورنده آن یعنی انسان و ساکنان آن تعریف شده و در نخستین گام برای تعریف شهر از سایر مکان های جمعیتی به عوامل اجتماعی مانند امنیت، رفاه و فراوانی و از منظر کالبدی عواملی مانند نظم، زیبایی، تقارن، تباین، اسحتکام توجه کرده است. برای این منظور از آثار دوره اسلامی رنگ ها و معماری اسلامی برای فضاهای بی هویت معاصر که پر پیام های معنوی و اجتماعی است، استفاده می شود. بنابراین استفاده از منابع فرهنگی و هنری غنی ایرانی اسلامی می تواند جهت کاربرد در تزئین بناها، مبلمان شهری، فضاهای عمومی و سایر اقسام هنر در جهت رفع نیازهای روحی، بصری و اقتصادی فردی واجتماعی، تاثیر به سزایی داشته باشد. در این پژوهش با استفاده از مطالعات کتابخانه ای سعی بر این است تا رابطه هنر در شهرسازی اسلامی بررسی شده و تاثیر این هنر در شهر شهرسازی و فضاهای شهری امروزی را با شهرهای گذشته مقایسه می کند.

هنر اسلامی، شهر، شهرسازی، فضاهای شهری