زهرا سادات پورسید اقایی - استادیار گروه مشاوره و و روانشناسی دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران-شمال
معصومه اسمعیلی - گروه مشاوره دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده هدف این مقاله تبیین تاثیر مبانی انسان شناختی مکتب انسان گرایی بر تعریف خودپنداره و مقایسه با خودپنداره مبتنی بر مبانی انسان شناسی جوادی آملی، به روش تحلیل محتواست. نظریه پردازان معتقدند که باورهای ایدئولوژیکی که مبتنی بر شناخت انسان از ماهیت خود است، نقش اساسی در شکل گیری خودپنداره دارد. مکاتب رایج روان شناسی که عمدتا مبتنی بر مبانی انسان گرایی هستند، برای خودپنداره، صرفا سه بعد جسمانی، اجتماعی و روان شناختی را در نظر می گیرند که  ادراکی مادی از انسان است.  این نوع خودپنداره وابسته به محیط تغییر می کند. عدم ثبات خودپنداره، عدم سلامت روان را به دنبال دارد. در انسان شناسی جوادی آملی، خودپنداره در چهار بعد ارتباط با خود، خدا، دیگران و طبیعت و در دو سطح تحولی متعالی و نازل تعریف می شود. سطح نازل ادراک خود، وجه تشابه این دو رویکرد است، اما وجه ممیزه آن، ادراک خود در سطح متعالی است که  مبتنی بر فطرت شکل می گیرد و خودپنداره ای الهی، درونی و پایدار را ایجاد و سلامت روان فرد را حفظ می کند.

خودپنداره, مبانی انسان شناختی, جوادی آملی, انسان گرایی