زهرا ربانی - عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا(س)
منیژه قدرتی وایقان - دانشجو دکتری دانشگاه الزهرا(س)

نام جلال الدین قراطای به واپسین سالهای حیات حکومت سلجوقیان روم گره خورده است. وی که غلامی رومی بود به دلیل برخورداری از حسن تدبیر و سرشت نیکو توانست در دستگاه سلاجقه پله های ترقی را یکی پس از دیگری طی نموده و مناصب مهمی چون امیر دوات، امیر طشت خانه، خزانه دار خاص سلطان، نائب و اتابکی به او واگذار شد. تدابیر سیاسی و اقدامات فرهنگی این امیر، سقوط حتمی سلسله سلاجقه را مدتی به تعویق انداخت. وی بعنوان یک نخبه سیاسی در کنار سازماندهی امور کشوری، نسبت به امور فرهنگی و عام المنفعه نیز اهتمام ویژه داشت و در آناتولی به ساخت مدرسه، مسجد، دارالصلحاء، تکیه و کاروانسرا مبادرت ورزید. امیر قراطای به عنوان سیاستمداری ژرف اندیش به ضرورت تربیت و پرورش جوانانی شایسته در دستگاه حکومت وقوف داشت و در این راه نیز گامهای موثری برداشت. وی مصاحب شیوخ و علمایی همچون جلال الدین محمد مولوی و شهاب الدین سهروردی بود و وسایل آسایش و رفاه ایشان را فراهم می آورد و همچون یک مرید در جلسات درس آنها شرکت مینمود. در پژوهش پیشرو به روش تبیین تاریخی به نقش و تاثیر این نخبه سیاسی در تداوم و حفظ دستگاه سلجوقیان روم در واپسین سالهای حیات این حکومت پرداخته خواهد شد.

جلال الدین قراطای، نخبه سیاسی، آناتولی، سلجوقیان روم