امیرحسین سبزیانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، سازه های هیدرولیکی، واحد سیرجان، دانشگاه آزاد اسلامی، سیرجان، ایران.
محسن محمدی زاده - استادیار گروه مهندسی عمران، واحد سیرجان، دانشگاه آزاد اسلامی، سیرجان، ایران.

امروزه آب از ارکان مهم توسعه یک کشور محسوب می شود و مدیریت صحیح منابع آب، امری حیاتی به شمار می آید. از میان سازه های آبی مختلف در طرحهای مدیریت منابع آب، سدها (به ویژه سدهای خاکی و سنگریزه ای که به واسطه مزیت های نسبی در مقایسه با سایر سدها، فراوان ترند) با توجه به ابعادشان و حجم سرمایه ای که برای احداث آنها صرف می شود، از اهمیت به سزایی برخوردارند. همچنین عواقب فاجعه بار ناشی از شکست احتمالی سدها، نیاز به توجه ویژه به طراحی و ساخت ایمن آنها را دو چندان کرده است. یکی از اصول حفظ و هدایت این سرمایه در مسیر صحیح، رعایت ضوابط و استانداردها به منظور دستیابی به طرحی ایمن و در عین حال اقتصادی است. از طرفی قرارگیری بخش قابل توجهی از کشورمان در مناطق مستعد وقوع زلزله های متوسط و بزرگ، بر اهمیت این موضوع می افزاید.در این راستا یکی از موارد در بررسی پایداری و شناخت رفتار بهینه یک سد خاکی، بررسی دقیق نفوذپذیری مصالح بکار رفته در بدنه و خصوصا در هسته سد می باشد. بررسی نتایج حاصل از مدل سازی نشان داد که تغییرات کرنش تاثیر بسیاری بر روند نفوذپذیری مصالح سد دارد. با افزایش میزان سختی، کرنش پذیری و نفوذپذیری، کاهش می یابد. با کاهش میزان سختی میزان تخلخل و نفوذپذیری کاهش پیدا می کند. با کاهش کرنش های برشی ناشی از تغییرات سختی مصالح در هسته سد، میزان ناپایداری در هنگام نفوذ آب در داخل خاک کاهش می یابد، با افزایش مدول یانگ و همچنین میزان نسبت پواسون در هسته، نفوذپذیری کاهش می یابد.

سد خاکی، نفوذ پذیری، مدول یانگ، تخلخل