کیمیا ابراهیمی - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه هنر اسلامی تبریز،
مرتضی میرغلامی - داشیار دانشگاه هنر اسلامی تبریز،
سینا قیدر - محقق دانشگاه آزاد اسکو،

با رشد و توسعه های صورت گرفته در تمامی زمینه ها، به ویژه تجهیزات نظامی، مناطق مسکونی بیشتر در معرض خطر قرار دارند. مسکن اگرچه در وهله اول به عنوان سرپناه مطرح می گردد، اما پدیده ای پیچیده و اساسی از جنبه های مختلف اجتماعی، کالبدی، اقتصادی و ... مورد توجه قرار می گیرد. پدافند غیر عامل نیز عبارت است از مجموعه اقدامات غیر مسلحانه که باعث افزایش قدرت بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، تداوم فعالیت های ضروری، ارتقاء پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدات و اقدامات نظامی می گردد. آن چه در این مقاله بدان اشاره گردیده است، تبیین رابطه میان معماری و پدافند غیر عامل و در حالت کلی استفاده از راهکارهای معمارانه در کاهش آسیب پذیری ساختمان های حساس و مهم می باشد. بررسی جنگ های اخیر نشان داده است که ساختمان های اداری، سیاسی و برخی ساختمان های مسکونی با اهمیت خاص و جایگاه ویژه به روش های مختلف، مستقیم و غیر مستقیم مورد تهاجم و بمباران قرار می گیرند. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی، از لحاظ روش مطالعه، تحلیلی - توصیفی و ابزار گردآوری اطلاعات، اسناد کتابخانه ای به بررسی رابطه میان مولفه های معماری و پدافند غیر عامل و پیامدهای آن می پردازد. نتایج به دست آمده، حاکی از آن است که، برای افزایش ایمنی و کاهش آسیب پذیری و دفاع در مقابل عوامل مختلف طبیعی و انسانی بایستی اصول و راه کارهای پدافند غیر عامل را در طراحی، محافظت و اجرای بناها اعمال نمود.

معماری، مسکونی، مسکن با اهمیت خاص، پدافند، پدافند غیر عامل