رضا رضالو - دانشیار واستاد باستان شناسی دانشگاه محقق اردبیل
مارال توشه اصل - کارشناسی ارشد دانشگاه محقق اردبیل

خط از اجزاء مهم ولاینفک هنر ومعماری اسلامی به شمار می رود که غالبا به شکل کتیبه در بناهای اسلامی ظهور یافته است. از منظر زیبایی شناسی، این کتیبه ها تجسم این جهانی و مهمترین سمبل برای وحی الهی است که با زبان رمز وبیان زیبا و موزون خود به عالم قدسی و عالم ملکوت اشاره دارد. هنرمندان مسلمان با نگارش این کتیبه ها بر سر در مساجد، مقابر واماکن مذهبی به تبلیغ دین و قوانین حاکم بر آن، به زیباترین شکل ممکن می پردازند. موضوع پژوهش حاضر تحلیل زیبایی شناسانه کتیبه های مقابر موجود در بقعه شیخ صفی اردبیلی و تجزیه و تحلیل فلسفه ی وجودی وکاربرد این کتیبه ها ست. هدف اصلی این پژوهش پاسخ به این پرسش است که این کتیبه ها تنها جنبه ی زیبایی شناسانه داشته یا کاربرد و هدف دیگری نیز از نگارش این ایات و احادیث بخصوص در این مقابر وجود داشته است و اگر پاسخ مثبت است چه کاربردی میتوان برای این کتیبه ها در نظر گرفت. بیشتر پژوهش های انجام گرفته در این خصوص به بررسی صرف زیبایی ظاهری و یا دسته بندی محتوی موضوعات این کتیبه ها پرداخته است و کارکرد تبلیغی و جنبه ی اجتماعی آن از نظر دور مانده است .روش شناسی این مقاله به صورت توصیفی-تحلیلی و شیوه ی گرد آوری اطلاعات آن به روش کتابخانه ایی و بازید از محوطه بقعه شیخ صفی بوده است. فرضیه و نتایج این پژوهش حاکی از آن است که این کتیبه ها علاوه بر زیبایی و قداست بخشیدن به مقابر، نوعی تبلیغ واشاعه ی جهان بینی وتفکر شیعی صفویان است

زیبایی شناسی،کتیبه نگاری،صفوی،بقعه شیخ صفی