مرتضی کارخانه - دانشجوی مقطع دکتری حقوق بین الملل عمومی،گروه حقوق، واحدتهران جنوب، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران.
محمدرضا حسینی - دانشیارحقوق بین الملل و عضو هیات علمی دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران (نویسنده مسئول)
محمدعلی صلحچی - دانشیار حقوق بین الملل و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
هیبت اله نژندی منش - استادیار حقوق بین الملل و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

شیوه های جایگزین حل و فصل اختلافات عبارت عامی است که به روش های حل و فصل اختلافات به صورت دوستانه و خارج از دادگاه اشاره دارد. در این شیوه طرفین اختلاف به جای توسل به دادگاه ها، دعوای خود را به کمک ثالث یا روشی که خود مناسب می دانند فیصله می دهند. داوری، مذاکره، میانجیگری، سازش، کدخدامنشی و روش های ترکیبی از مهم ترین این شیوه هاست. از سوی دیگر، حقوق بین الملل اقتصادی حوزه ای گسترده که شامل حقوق مالی و بانکی، خدمات و تجارت و حقوق سرمایه گذاری خارجی است. پرسش اساسی این تحقیق این است که شیوه های جایگزین چیست و در تصفیه اختلافات ناشی از حوزه اقتصاد بین الملل تا چه میزان کارآ و اثربخش است؟ پژوهش حاضر از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است و نتایج آن نشان می دهد که منشاء بروز اختلافات اقتصادی عمدتا ناشی از تفسیر یا اجرای قراردادهای تجاری و موافقتنامه های بانکی و مالی، اختلاف ناشی از سلب مالکیت و یا اختلاف ناشی از خدمات است. بالحاظ اینکه تابعان حقوق بین الملل اقتصادی متنوع بوده و اشخاص حقیقی را نیز شامل می گردد و اختلافات این حوزه از پیچیدگی های زیادی برخوردار است؛ طرفین اختلاف معمولا تمایلی به ارجاع اختلاف به دادگاههای دولتی و مراجع قضایی ندارند، در نتیجه استفاده از شیوه های جایگزین برای حل اختلافات اقتصادی می تواند موثرترین مکانیزم حل و فصل اختلافات حوزه اقتصادی باشد.

حقوق بین الملل اقتصادی, شیوه های جایگزین حل اختلاف, حقوق مالی و بانکی, حقوق خدمات و تجارت, حقوق بین الملل سرمایه گذاری