توحید مکرمی - دانش آموخته علوم دامی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
بهمن نویدشاد - گروه علوم دامی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
نعمت هدایت ایوریق - گروه علوم دامی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
فرزاد میرزائی آقجه قشلاق - گروه علوم دامی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

زمینه مطالعه:ایجاد تغییر در جنسیت جنین تخم مرغ های با جنسیت ماده توسط ترکیبات مهارکننده آروماتاز امکان پذیر بوده و باعث بهبود عملکرد جوجه های گوشتی می شود. هدف: در مطالعه حاضر اثر تزریق داخل تخم مرغی ۱/۰ میلی گرم از مهار کننده های آروماتازی شامل عصاره قارچ تکمه ای، عصاره برگ گیاه گزنه و هیدروکلرید فدرازول بر تغییر جنسیت جوجه های گوشتی مورد بررسی قرار گرفت. روش‎کار: تعداد ۳۳۶ عدد تخم مرغ نطفه دار تولیدی از مرغ مادر گوشتی سویه راس ۳۰۸ به چهار گروه تقسیم شده و در ابتدای روز پنجم انکوباسیون مورد تزریق داخل تخم مرغی قرار گرفتند. یک گروه نیز به عنوان گروه شاهد با تزریق آب مقطر در نظر گرفته شد. جوجه های هچ شده در قالب یک طرح کامل تصادفی با ۴ تیمار و ۶ تکرار به مدت ۴۲ روز پرورش یافتند. نتایج: تزریق ۱/۰ میلی گرم داروی هیدروکلرید فدرازول، عصاره قارچ تکمه ای و گزنه به ترتیب باعث ایجاد ۱۰۰، ۶۷/۶۶ و ۵/۳۷ درصد تغییر جنسیت شد (۰۵/۰p <). در کل دوره پرورش جوجه های حاصل از تیمار تزریق داخل تخم مرغی هیدروکلرید فدرازول و عصاره قارچ تکمه ای، خوراک مصرفی روزانه و افزایش وزن روزانه بالاتری نسبت به گروه شاهد و عصاره گیاه گزنه داشتند (۰۵/۰p <). داروی هیدروکلرید فدرازول باعث کاهش میزان تری گلیسرید و کلسترول VLDL سرم شد (۰۵/۰p <)، ولی در مورد کلسترول، کلسترول HDL و کلسترول LDL اختلاف معنی داری بین تیمارهای مختلف وجود نداشت (۰۵/۰p >). تعداد گلبول های سفید و درصد هماتوکریت خون تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت (۰۵/۰p >). تزریق داخل تخم مرغی عصاره قارچ تکمه ای باعث افزایش معنی دار میانگین تعداد رشته های عضلانی و میانگین قطر رشته های عضلانی نسبت به سایر تیمارها شد (۰۵/۰p <). نتیجه­گیری نهایی: یافته های این مطالعه تایید کننده اثر مثبت تزریق درون تخم مرغی عصاره قارچ تکمه ای بر برگشتگی جنسی و افزایش مصرف خوراک و افزایش وزن در کل دوره پرورش جوجه های گوشتی بود.

مهارکننده های آروماتازی, تغییر جنسیت, عصاره قارچ تکمه ای, عصاره گیاه گزنه, هیدروکلرید فدرازول