بتول گرگین - استادیار فقه و حقوق، دانشگاه پیام نور
احمد باقری - گروه فقه و حقوق دانشکده الهیات/ دانشگاه تهران

تحقیق حاضر به بررسی جرائم علیه حقوق خانواده در رسانه نوین فضای مجازی پرداخته است. جرایم علیه حقوق خانواده در فضای رسانه ای سایبری از مباحث مهم و مبتلابه در جامعه امروز است که کمتر بدان توجه شده است. سه رویکرد "سلبی"، "ایجابی" و " وجود فرآیند پیچیده تاثیر و تاثر فضای مجازی و خانواده" از منظر اجتماعی نسبت به رسانه فضای مجازی درون و بیرون نهاد خانواده وجود دارد. در هر سه رویکرد نقطه نظراتی وجود دارد که دال بر اهمیت تاثیر رسانه حاصل از فنآوری اطلاعات و ارتباطات بر خانواده و ارتباطات درونی و بیرونی آن می باشد. در منظر حاکمیتی و مدیریت این رسانه نگاه و رویکرد سوم یعنی نه سلبی و نه ایجابی صرف بلکه واقع بینانه ملاک قرار گرفته است و سه راهکار"اصلاح قوانین موجود جرائم رایانه ای"، "تطبیق قوانین فضای حقیقی تدوین شده بر فضای مجازی" و "در آخر خانواده به عنوان خاستگاه مستقل تدوین قوانین پاسداشت خانواده در فضای مجازی" مورد بررسی قرار گرفته اند. در هر سه راهکار وضعیت فعلی و وضعیت مطلوب از نگاه نگارنده مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. یافته های تحقیق حاکیست که خانواده در فقه و حقوق ایران شخصیت حقوقی تلقی نشده و جرایم علیه خانواده در فضای مجازی همانند فضای حقیقی به صورت جرایم علیه اعضاء خانواده جرم انگاری شده است.

کلیدواژه ها: رسانه فضای مجازی و خانواده, هتک حیثیت, حاکمیت و خانواده, فرصتها و تهدیدات, جرائم رایانه ای, قاعده تسبیب