سید حسین حسینی سیر - عضو هیات علمی گروه مرمت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

بیش از سه هزار سال شهر مذهبی دور انتاش بر پشته ای با ارتفاع ۹۰ متر از سطح دریا در کنار رودخانه دز و در ۳۵ کیلومتری شهر باستانی شوش، پایتخت قدیمی ترین تمدن شناخته شده ایران، تمدن ایلام بنا گردید که امروزه چغازنبیل نامیده می شود. این شهر باشکوه نخستین بار در سال ۱۹۳۵ میلادی توسط عکس های هوایی که به منظور بررسی حوضه های نفتی تهیه شده بود، شناسایی گردید. اولین کاوش ها در خلال سال های ۱۹۳۶ تا ۱۹۳۹ به سرپرستی ر، دومکنم انجام گرفت و بعد از آن در خلال سال های ۱۹۵۱ تا ۱۹۶۲ میلادی حفاری محوطه تاریخی چغازنبیل و حفاظت ضمن حفاری آن طی یازده فصل کاوش توسط هیات فرانسوی به سرپرستی رومن گیرشمن صورت پذیرفت. دور انتاش با سه حصار محدوده ای حدود ۱۰۰ هکتار را در بر می گیرد که معابد و بناهای مختلفی در فضای محصور شده آن برپا گردیده است. بیشترین بناهای مسکونی بین حصار سوم و دوم قرارگرفته و بیشترین معابد در محوطه مقدس بنام تمنوس بین حصار اول و دوم واقع شده است. زیگوراتبزرگترین و مرتفع ترین معبد مجموعه شهر مذهبی دور انتاش در داخل حصار اول و در مرکز شهر می باشد. در این مقاله ساختار شهر دور- انتاش و زیگورات با جزییات بیشتر معرفیو اجزای تشکیل دهنده شهر بر روی نقشه جانمایی شده است.

تمدن ایلامی، زیگورات، چغازنبیل، دور انتاش