زهره صالحی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجشازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی
سیدعلی المدرسی - دانشیار ژئومورفولوژی

توسعه شهرنشینی و تقاضای فزاینده مسکن،کمبود زمین های مناسب توسعه شهری و نیز ترویج فرهنگ استفاده از فضا افزایش فضای باز در شهر،تغییر الگوی ساخت و ساز به سمت بلندمرتبه سازی را موجب شده است. این پدیده در دهه اخیر از شدت بیشتری برخوردار شده و با توجه به تغییر الگوی ساخت و سکونت،مسائل متعددی را در ابعاد مختلف به وجود آورده است. در بیش از یک سده اخیر و در حدفاصل سال های ۱۲۸۰ تا ۱۳۹۰ خورشیدی مساحت شهر تبریز حدود ۳۵ برابر شده است و این رشد شتابان همچنان ادامه دارد . در دهه اخیر الگوی توسعه عمودی در تبریز به شدت موردتوجه بودهو تبریز بعد از تهران بیشترین آمار بلندمرتبه سازی را به خود اختصاص داده است . روش تحلیل سلسله مراتبی و عملگر فازی دو روش مفید برای وزن دهی و ترکیب لایه های اطلاعاتی مختلف می باشند . هدف از این مطالعه ، مکان یابی ساختمان های بلندمرتبه بر اساس شاخص های مرتبط با بلندمرتبه سازی با استفاده از مدل FAHP در شهر تبریز است برای این منظور از میان عوامل موثر دوازده عامل قیمت زمین ، تراکم جمعیت، ایستگاه مترو، تاریخی، شیب ، بیمارستان، عرض معابر، تجاری، مناطق نظامی، ایستگاه های آتشنشانی، اداری، مکان دفع زباله و همچنین بادهای غالب جهت و سرعت آن ها را انتخاب نموده و با استفاده از داده های حاصل از مدلسازی معیارهای موثر در مکان یابی ساختمان های بلندمرتبه با روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP در نرم افزار Expert choice و طبقه بندی با روش منطق فازی نواحی باارزش بیشتر برای احداث ساختمان های بلندمرتبه شناسایی و نقشه نهایی نواحی بااهمیت در پنج نقطه A,B,C,D,E در نرم افزار ArcGIS ۱۰.۲ استخراج گردید .نتایج حاصل در نقشه گاما ۰.۹ نشان می دهد که نقاط C,E به دلیل دوری از شهرک صنعتی و پالایشگاه و همچنین نزدیکی به مسیرهای اصلی حمل و نقل شهری دارای پتانسیل بیشتری برای احداث ساختمان های بلندمرتبه نسبت به نقاط دیگر می باشند

مکان یابی ساختمان های بلندمرتبه ،منطق فازی، GIS، FAHP، تبریز