راضیه دریایی آباده - دانشجوی دکتری بخش علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
سیدعلی اکبر موسوی - دانشیار بخش علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

هدایت هیدرولیکی یکی از ویژگی های هیدرودینامیک خاک است که نقش تعیین کنندهای در حرکت و انتقال آب و املاح در خاک دارد.روش های مختلفی برای اندازه گیری و برآورد هدایت هیدرولیکی خاک ها وجود دارد و استفاده از مدل های مختلف نفوذ و روابط کابردیدیگر یکی از راه های غیرمستقیم محاسبه این ویژگی به شمار می رود. از طرفی وجود آلاینده های نفتی در خاک و آب یکی از بزرگترینمعضلات زیست محیطی می باشد. گسترش پالایشگاه های نفت و عدم رعایت لزومات زیست محیطی سبب ورود این آلاینده ها به خاک وآب شده که مشکلات زیادی را به دنبال داشته است . این آلاینده ها به هنگام حفاری و استخراج و همچنین در حین حمل و نقل به دلیلنامناسب بودن شرایط انتقال به خاک نشت پیدا می کنند و با حرکت در خاک، ویژگی های آن را تحت تاثیر قرار می دهد. هدف اصلی اینپژوهش برآورد هدایت هیدرولیکی اشباع خاک از طریق مدلهای مختلف نفوذ (کوستیاکوف و فیلیپ) و رابطه بین فلاکس نفت ورودی بهخاک و معکوس عمق جبهه رطوبتی و همچنین مقایسه این مقادیر در خاک های با بافت مختلف شامل شن لومی، لوم رسی شنی و رسشنی با یکدیگر بود. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار هدایت هیدرولیکی در خاک شن لومی و کمترین آن در خاک لوم رسی شنیمشاهده شد، همچنین در هر سه خاک، بیشترین مقدار هدایت هیدرولیکی مورد تخمین، حاصل از معادله کوستیاکوف بود. از سوی دیگرشباهت بسیاری بین نتایج حاصل از معادله فیلیپ و رابطه بین فلاکس و معکوس عمق جبهه نفوذ در هر یک از خاک ها مشاهده شد(رابطه خطی با شیب ۷۹ / ۰، عرض از مبدا تقریبا برابر صفر و ضریب تعیین ۹۹۸ / ۰).

بافت خاک، عمق جبهه نفت خام، معادله فیلیپ، معادله کوستیاکوف، هدایت هیدرولیکی اشباع