علی اکبر عباسی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان
مهدی حبیبی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری

در این تحقیق در مورد کنترل رسوب ورودی به آبگیرهای جانبی، در حالت به کارگیری توأم آستانه و صفحات مستغرق به صورت آزمایشگاهی کار شده است و روی میزان رسوب بار بستر ورودی به کانال آبگیر بررسی صورت گرفته است . آزمایش ها با زوایه ی آبگیری 90 درجه انجام شده و در هر آزمایش اطلاعات رسوب حمل شده در کانال اصلی و رسوب ورودی به کانال آبگیر برداشت گردیده است . پس از برداشت اطلاعات لازم، ابتدا تحلیلهای مقدماتی برای بررسی صحت روابط به دست آمده از آنالیز ابعادی و پارامترهای مؤثر انجام و سپس در تحلیل های نهایی روابط بین پارامترها تعیین و صحت سنجی گردیده است . در این تحقیق مشخص شد که رسوب ورودی به آبگیر در حالت وجود توأم آستانه و صفحات مستغرق، بستگی به پارامترهای بدون بعد عدد فرود جریان و نسبت دبی آبگیری دارد . در این میان نقش نسبت دبی آبگیری بیشتر بوده و با افزایش نسبت دبی آبگیری، رسوب ورودی به آبگیر افزایش می یابد . آزمایش های انجام شده نشان داده است که وجود توأم آستانه و صفحات مستغرق سبب کاهش 85 درصدی رسوب ورودی به آبگیر نسبت به حالتی که آستانه و صفحات مستغرق وجود ندارند شده است . در حالیکه اگر آستانه یا صفحات مستغرق به تنهایی به کار گرفته شوند، به ترتیب کاهش 45 درصدی و 80 درصدی رسوب ورودی به آبگیر را سبب می شوند . وجود صفحات مستغرق به تنهایی تا نسبت آبگیری ) 0/2 دبی در واحد عرض کانال آبگیر به دبی در واحد عرض کانال اصلی ) سبب حذف رسوب ورودی به آبگیر می شوند، در حالی که کاربرد توأم آستانه و صفحات مستغرق تا نسبت آبگیری 0/275 سبب حذف رسوب ورودی به آبگیر می گردد .

کنترل رسوب، آبگیرجانبی، بار بستر، آستانه، صفحات مستغرق